Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
X
Wstęp
piękniibogacibohaterowielicznychserialitelewizyjnych,podobniejakkiedyśkła-
maliteżbohaterowiebaśniimitów.Kłamiesąsiadka,gdyudajeżeinteresujesięzdro-
wiemrozmówcy,podobniejaksąsiadmówiącyoaktualnejpogodzie.Kłamiepolityk,
któryzapewnia,żemareceptęnauszczęśliwieniewyborców,kłamieteżkaznodzieja,
zapewniający,żezaprowadziwiernychdonieba,kłamiedziennikarz,zapewniający
oswejniewiarygodnejwiarygodności.Nawetwieleroślinizwierzątcoś„udaje”,czy
tomaskującsięprzedwrogiem,czy–przeciwnie–puszącsięprzednim.
Częstoterozlicznekłamstwa,manipulacjeinieporozumieniaprzejawiająsięwręcz
wformietypowejprzemocysymbolicznej–jaknp.wśrodkachmasowegoprzekazu
czywgraffiti.Bezradnośćodbiorcywobectakiejprzemocyjestproblememsamym
wsobie.Bezradnośćtawynikam.in.zeswoistejukrytejperfidii,jakaniekiedytowa-
rzyszykomunikowaniu,aprzynajmniejzawartejwnimprzewrotnościpolegającejna
połączeniuprzemocyioczarowania.Takaauraoczarowaniasprawia,żeodbiorcanie
zawszepotrafisięobronićprzedzniekształcenieminformacji,ichmanipulowaniem,
kłamstwem–stającsiępoczęściniewinnymwspółuczestnikiemtegoprocederu.To
sprawia,żemożemywieleprzejawówkomunikowanianazywać„pięknymi,skrytymi
blefami”.
Piszącoróżnychkomunikacyjnychtrudnościachinieporozumieniach,samiprzy
tymniejesteśmykonsekwentni.Razmówimyo„komunikowaniu”,innymrazem
o„komunikacji”(jakwiadomo,niepowiodłysiępróbyuregulowaniaznaczeńtych
terminówwtakisposób,by„komunikowanie”byłoodnoszonedokontaktowaniasię
ludzizapomocąróżnorodnychsymboli,a„komunikacja”dofizycznejichruchliwo-
ści).Dalej,razmówimytuobarierach,innymrazemotrudnościach,zakłóceniach,
nieporozumieniachczyproblemachwkomunikowaniu,niepróbującnawetdokony-
waćtujakichśuściśleń.Wcalebowiemniemamyzłudzeń,żeudasięwtymzakresie
wprowadzićjakieśjednoznacznezwyczajejęzykowe.Choćbydlatego,żesamanatura
tychzjawiskjestnieokreślona.
„Kulturajestkomunikowaniem,akomunikowaniejestkulturą”–słusznietwier-
dziwielusocjologówiantropologów.Możnawięcztegowysnućprostywniosek,że
takajestkulturaorazżyciespołeczne,jakiejestkomunikowanie,itakiejestkomuni-
kowanie,jakajestkulturaiżyciespołecznezniązwiązane.Teuwagimożnateżuznać
zaecho,anawetkonsekwencjedociekańWittgensteina:mamytakiświat,jakiemamy
komunikowanie.Dodajmyjednakdotychuwagstwierdzenie,żeikomunikowanie
mamytakie,jakijestświat,wktórymżyjemy:dośćnieokreślony,chaotyczny,niejed-
norodny.Istotękomunikowaniastanowiobcowaniezludźmiizeświatem.Awięc
niedoskonałekomunikowanieświadczyoniedoskonałymświecie.Aletylkotaki
światmamyitakijestznimkomunikacyjnykontakt.Wierzymyprzytym,żemożna
gojedynieudoskonalićprzezwzbogaceniedyskursunatentemat–czylim.in.„ko-
munikowanieokomunikowaniu”.
Taksięzłożyło,żewbogatympiśmiennictwienatematkomunikowania,wlicz-
nychksiążkachiartykułachraczejpiszesięotym,jakprzebiegalubpowinnoprze-
biegaćsprawneiskutecznekomunikowanie(jakośmałoktotęsknizawątpliwościami
ipodejrzeniami!).Tymczasemludziewróżnychsytuacjachalboniemogą,albonie
chcąsięsprawniekomunikować.Tuwłaśniekoncentrujemyuwagęnaodwrotnej
