Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
ADAMMAŁKIEWICZ
odnoszącychsiędowystąpieniaBiałostockiego,cennymkrytycznym
jegouzupełnieniembyławypowiedźLechaKalinowskiegoBarok:styl
czyepoka?(flBiuletyn...”,s.106–112).
Polatachowesporyutraciłyaktualność.Pojęciamistylówhisto-
rycznych,zpełnąświadomościąichumowności,posługujemysięjako
dogodnym,choćniedokońcaprecyzyjnymnarzędziemchronologicznej
iformalnejklasyfikacjidziełsztuki.Takąteżfunkcjępełniłterminflba-
rok”wtytuleobecnejsesji,którejpokłosiemjestniniejszytom.
Jejpełnytytuł–Barokibarokizacja–pojmowanywąskojestbliski
tautologii.Jegopierwszyczłonodnosisiębowiemdodziełpowstałych
wepocebarokuiwykazującychcechyformalnekojarzoneztymstylem
alboktórymśzjegonurtów.Zkoleidrugiczłonoznaczadokonywany
wówczasprocesmodernizacjidziełstarszych,częstopowodowanej
względamipraktycznymi:funkcjonalnymibądźideowymi,aprowa-
dzącejdowtórnegonadawaniaimbarokowegocharakteru;dotyczyto
zreguływcześniejszych,zwykleśredniowiecznychbudowli,którezyski-
wałymodnywyglądwwyniku–rzadziej–przekształceńichstruktury
lub–częściej,zwłaszczawprzypadkuarchitekturysakralnej–wymiany
urządzeniawnętrzaiwykonanianowejdekoracji.Takiepojmowanie
barokujakostyluhistorycznegoznalazłowyrazwwiększościprzedsta-
wionychnasesjireferatów.
Jednakmożliwejestteżinne,szerszerozumienietytułu.Wynikaono
zuznaniabarokuzapojawiającąsięwróżnychokresachantyklasyczną
postawętwórczą,wyrażającąskłonnośćdoodrzucaniawcześniejszych
regułizasadpostępowania,doswobody,bogactwaform,ichkompliko-
wania,malowniczości,dekoracyjności.Takierozumienietegopojęciama
jużdługotrwałątradycjęwhistoriisztuki,przejawiającąsięwstosowaniu
–zreguływodniesieniudoschyłkowychfazróżnychstylówhistorycz-
nych–określeńtypu:barokhellenistyczny,późnorzymski,romańskiczy
gotycki.Takzdająsięrozumiećbarokautorzyreferatówdotyczących
sztukinowoczesnej,zwłaszczadwudziestowiecznej.
Nawrótdobarokuwerzenowoczesnejdokonałsięwdwojakispo-
sób.Wcześniej–bojużuschyłkuXIXwieku–nastąpiłojegoswoiste
odrodzenie:wramachhistoryzmupojawiłsięneobarok.Świadomewzo-
rowaniesięnaformachbarokowychstałosięwtedymożliweipożądane
dziękirehabilitacjibarokujakopełnowartościowegostyluhistorycznego,
podjętejwlatachosiemdziesiątychtegostulecia.Wprzypadkuarchi-
tekturyważnestałosięodkrycieekspresyjnychwalorówtegostylu,po-
zwalającychłączyćjegoformyzwybranymitypamibudowliwramach
koncepcjiarchitectureparlante.Neobaroknależyodróżniaćoddziewięt-
nastowiecznegopostbaroku,występującegowkonserwatywnychśrodo-
