Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
ZuzannaŁadyga
portowychimuzycehiphopowej.Leczchociaż,mówiącsłowami
FredricaJamesona,postmodernistycznestylestałysiępowszech-
nieczytelnymikodamiwspółczesnejkultury3,ichużyciutowa-
rzyszydziśtasamaatmosferaznużeniaiwyczerpania,wjakiej
przeprowadzanopierwszepostmodernistyczneeksperymenty.
Właśnietękwestię,kwestięwyczerpania,zzapałemopisywał
w1967rokuJohnBarthnałamachczasopismaAtlantic:
nWyczerpania”nieutożsamiamztakimiwytartymisformułowaniamijak
fizyczna,moralnaczyintelektualnadekadencja,leczjedyniezzużyciem
siępewnychformlubwyczerpaniemsiępewnychmożliwości–coniejest
naturalniepowodemdorozpaczy.Niemuszęprzypominać,żewieluarty-
stówzachoduodlatzmagasięzzastanymidefinicjamiartystycznychśrod-
ków,gatunkówiform:popart,teatralneimuzycznenhappeningi”,cały
wachlarzsztukninterdyscyplinarnych”lubnmieszanych”–tonajnowsze
zjawiskabuntowaniasięprzeciwkoTradycji4.
DiagnozaBarthanatematzużyciasięmożliwościliterackichna
wielelatwytyczyłastandardyodbiorueksperymentalnejprozy
powstającejnakontynencieamerykańskimwlatach1960-1980.
Barthuchwyciłbowiemnietylkopanującewśródpisarzyjegopo-
koleniarozczarowaniemodernistycznymprojektemnowatorstwa,
aleteżzrozumienie,żeprojektradykalnegozerwaniaztradycją,
proponowanyprzezawangardęprzełomuXXwieku,niejestnaj-
lepsząreceptąnabunt.Wzgodziezduchemhipisowskiejkontr-
kulturylat60.autornLiteraturywyczerpania”podkreślał,żebrak
nowychmożliwościtojeszczeniepowóddorozpaczy,iżezamiast
braćsytuacjęwyczerpaniaśmiertelniepoważnie,trzebasięznią
najzwyczajniejwświeciepogodzić,tradycjęzaśpotraktowaćjako
użytecznyrezerwuarsprawdzonychśrodkówwyrazu,którymi
artystaiczytelnikmogąsiętwórczopobawić.Wtensposób,bez
cieniapompatyczności,jakazwykletowarzyszyliterackimma-
nifestom–przypomnijmysobiechoćbynFilozofiękompozycji”
PoegoczynRetrospekcję”Pounda–nLiteraturawyczerpania”
3FredricJameson,Postmodernism,or,TheCulturalLogicofLateCapital-
ism,Post-ContemporaryInterventions(Durham:DukeUniversityPress,1991).
4JohnBarth,nLiteraturawyczerpania”,[w:]Nowaprozaamerykańska:
Szkicekrytyczne,red.ZbigniewLewicki,przeł.JacekWiśniewski(Warszawa:
Czytelnik,1983),s.38.
