Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
(Fornaldarsögur).BalladySteinfinnFefinnsoniÅsmundFrægdegjeva
majątakąsamąstrukturęoraztreśćjakbaśnie,comożnatraktować
jakopośrednieświadectwotego,żewewcześniejszychczasachbaśnie
byłyjużopowiadane.Itak,wÅsmundFrægdegjevakrólobiecuje
tytułowemubohaterowiswojącórkę,Irmelin,jeślitenzdoławyrwać
jązrąktrollaisprowadzićdodomu.Åsmundudajesięzbraćmi
naOrmenLange,flagowymstatkukróla,dozamkutrollaSkomegyvri,
gdzieksiężniczkajestwięziona.BracianiewchodzązÅsmundem
dozamku,idziewięctamsam.Złatwościąodnajdujeksiężniczkę
spacerującąpozamkuiodrazuzakochujesięwniej.Kiedychcąuciec,
pojawiasiętroll.Walcządługo,stosujączarównosiłęfizyczną,jak
iklątwyorazzaklęcia;ostatecznieÅsmundzabijatrolla
Skomegyvri’ego.Księżniczkajestwolnaodzaklęcia,wspólnie
plądrujązamekiwracajądodomuzcałymskarbem.
Naszawiedzaobaśniachnorweskichzaczynasiętworzyćdopiero
krótkoprzedpołowąXIXw.DominującywtedywNorwegii
–podobniejakwwieluinnychkrajacheuropejskich–nurtnarodowo-
romantycznywyznaczałpoezjiiszerokorozumianejkulturzeludowej
miejsceszczególnewposzukiwaniuwłasnejtożsamościetnicznej.
Do1814r.Norwegiabyłaczęściąimperiumduńskiego,
apokilkumiesięcznejniezależnościzostałazmuszonaprzezobce
mocarstwadozawiązaniauniipersonalnejzeSzwecją.Dopełnej
niepodległościdrogabyłajeszczedaleka.
Iwtakiejtokulturowo-historycznejsytuacjipojawiająsiędwaj
młodziludzie,którzy,jakmałokto,przyczyniąsiędoodkrycia
iutrwaleniawNorwegachodrębnegonarodowego„ja”.PeterChristen
Asbjørnsen(1812-1885)iJørgenMoe(1813-1882),boonich
tumowa,niesąanipolitykami,aniprzywódcamiruchu
wyzwoleńczego,aniteżfilozofamiczymyślicielami,którzyzapomocą
teoretycznychrozprawprzygotowująnaróddoprzemian.Asbjørnsen
iMoesięgnęlipoto,czegoNorwegia–drugi,poIslandii,najsłabiej
zaludnionykrajwEuropie–miałaoddawnawnadmiarze:posłowo,
pomiędzyludzkąopowieść.Tooni,jakopierwsi,zaczęli
wsystematycznysposóbzbierać,spisywać,opracowywać,
komentowaćipublikowaćjednoznajwiększychdóbr,jakieposiada
