Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Fenomenbazgroty23
Crocewiążeproblematykęekspresjizintuicją,którejtaostatniajest
wyrazem
50
.M.Debesseokreślaekspresjęjakodyspozycjędotworzenia,
istniejącąwkażdejjednostce,wkażdymwieku.51Jejcechąistotnąjest
spontaniczność52,cozauważawiększośćanalizproblematykiekspresji.
Spontanicznośćjestpodstawowącechąbazgrotydziecięcej.
Czujemy,żeto,coflnazewnątrz”,jestcałkowiciezgodneztym,coflwśrod-
ku”,żeniematuudawaniaanigry;wprzeciwnymraziewogóleniemó-
wilibyśmyospontaniczności.Wswejczystejpostaciwykluczaonawszelkie
pośrednictwo;(ł)Spontanicznośćwymagawolności,swobody,wyma-
gaprzekroczeniajakiegośproguczyzwolnieniahamulca,dziękiczemu
ujawniająsięróżnecechyosobowościiróżneżywionewrozmaitychjej
pokładachtreści,nietylkobezpośrednio,aleibezkontroli,bezingerencji
woli(awięcmimowolnie),bezracjonalnegoporządku(awięcchaotycznie),
bezwyboru53.
Takrozumianaspontaniczność
54
odpowiadaspontanicznościdziecięce-
gorysunkuwokresiebazgroty.IdącdalejzaWładysławemStróżewskim,
możnaprzywołaćjegomyśl,żeflspontaniczność”niejestsynonimem
flnieopanowania”.
Spontanicznośćmożemywszakżeodnaleźćnietylkowsferzezachowań,
aleidziałańczłowieka.(ł)działaniespontanicznejestbezpośrednie,co
oznaczatujegoflwypływanie”wprostzpodmiotu-źródła,niekontrolowane,
szczere,częstomimowolne,atakżezagrożonechaotycznościąibrakiem
jakiejkolwiekwybiórczości.Jegobezpośredniośćzwiązanajestnajczęściej
zjegoindywidualnościąiniepowtarzalnością:działaniespontanicznejest
niedoflpodrobienia”czyodtworzenia;odtwarzalnośćispontaniczność
wykluczająsięnawzajem55.
50L.Sosnowski(red.),SZTUKA-TWÓRCZOŚĆ-ARTYSTA.Wybórpismzflo-
zofiekspresji.Kraków2011,s.29-34.
51PatrzrównieżR.Popek,Zachowaniaekspresyjnedziecijakonaturalnyprzejaw
aktywnościtwórczej.W:S.Popek(red.),Aktywnośćtwórczadzieciimłodzieży.Warszawa
1988,s.40-55.
52M.Debesse,Zdolnościtwórczeizajęcia…s.215,219,221,223.
53Wł.Stróżewski,Dialektykatwórczości.Kraków1983,s.300-301.
54J.Cybulska-Piskorek,Twórczośćplastycznadzieckawwiekuprzedszkolnym.
Warszawa1976,s.14,52,53.
55Wł.Stróżewski,Dialektykatwórczości…,s.301-302.
