Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
-szczególniedlapiszącychtesłowa,aleidlawielupokoleńbadaczy,
którzywmozolnymtrudziebudująnasząwiedzęojegolosach-zdecy-
dowanienienajlepiej.Określenie„bizantyński”nabrałonawetpejora-
tywnegoznaczenia.Pojawiasięonodośćczęstownarracjachpolityków
-którzyoBizancjum,coewidentniewynikazichwypowiedzi,niemają
żadnegopojęcia-przyokazjiporuszanianp.kwestiikorupcji,skom-
plikowanegosystemupodatkowegoczyskłonnościniektórychurzędni-
kówpaństwowychdoluksusu.
***
WksiążcetejCzytelnikspotkasięniejednokrotnieznastępujący-
mipojęciami,dotyczącymisferyżyciareligijnegoBizancjum:arianizm,
monofizytyzm,ikonoklazm,hezychazm.Żebyniebyłopotrzebyich
każdorazowegowyjaśniania,kiedybędąpóźniejprzywoływanepozwa-
lamysobieuczynićtowtymmiejscu.
Arianizm.ZrodziłsięwpoczątkachIVw.JegotwórcąbyłAriusz,
prezbiteraleksandryjski.JegopoglądyzrodziłysięzrefleksjinadTrój-
cąśw.iistotąmonoteizmu.Wedługniego:WyznajemyjedynegoBoga,
jedynegoniezrodzonego,jedynegowiecznego,jedynego,któryjestbezpo-
czątkuijestjedynymprawdziwymBogiem(J.M.Szymusiak,M.Staro-
wieyski,Słownikwczesnochrześcijańskiegopiśmiennictwa,Poznań1971,
s.48).SynBoży,JezusChrystus,jestzrodzonyiniemożebyćwieczny.
JegoboskośćjestswoistymdaremBogaOjca.PoglądyAriuszaspotkały
sięzkrytykąizostałypotępionenaIsoborzewNicei.Odpowiedziąna
niebyłowypracowanieformuływspółistotnościOjcaiSyna.Mimoto
cieszyłysięwIVw.sporąpopularnością,szczególnieżeichzwolennika-
mibyliniektórzycesarze,jakKonstancjuszIIczyWalens.Chrześcijań-
stwownurcieariańskimprzyjęłaczęśćludówgermańskich.
Monofizytyzmczymożeraczejmiafizytyzm,jakwspółczesna
poprawnośćnaukowakaże.ZajegotwórcęuważasięEutychesa,ar-
chimandrytękonstantynopolitańskiego,którydziałałwIpołowieVw.
Upraszczając,jesttopogląd,wedlektóregoboskanaturaChrystusa
wchłonęłajegonaturęludzką.Jednązkonsekwencjitegorozumowania
byłoodmawianieMaryimianamatkiBożej-Teotokos.Poglądymo-
nofizytówzostałypotępionenasoborzewEfezie(431r.)iChalcedonie
~15~
