Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odejścieodstandarduzłota3dałopieniądzowicharaktersymbolicznyiopar-
tyozaufanieosóbakceptującychpieniądzdoemitującegogobankucentralnego.
Zaufanietodotyczyrealnejwartościpieniądza,tj.jakąsiłęnabywcząreprezen-
tujejednostkadanegopieniądza.Samnośniktejrealnejwartościmającypostać
zadrukowanegopapieru(lubmetalowegokrążka),pozbawionyrzeczonejwarto-
ścirealnej(np.naskutekutratyzaufania)niegenerujecodozasadyinnychwar-
tości.Istotawartościwspółczesnegopieniądzatkwizatemwzaufaniudoniego
iwjegosilenabywczej.Zaufaniedopieniądzawiążesięzewskazywanymprzez
B.Hołystazaufanieminstytucjonalnym(zaufaniemdobankucentralnego)oraz
zaufaniemsystemowym–docałegosystemuspołecznegoijegouczestników4.
Szczególnącechąpieniądzajestto,żestanowionswoistykontraktpomiędzy
osobamidokonującymitransakcjizjegoużyciem.Wkontrakcietymjednakzo-
bowiązanieprzyjmujenasiebiepodmiotnieuczestniczącybezpośredniowtrans-
akcji,tj.bankemitującypieniądz,zapewniającyokreślonąsiłęnabywcząpie-
niądza.Zapewnienietoopartejestwpraktyceowspomnianejużzaufanieosób
akceptującychdanypieniądzjakośrodekwymianyczytezauryzacji.
Współczesnegospodarkiopartesąnapieniądzubezgotówkowym,bankno-
tachimonetach.Naprzykład,łącznawartośćbanknotóweurowobieguwynosi
1,2blnEUR,podczasgdywartośćmoneteurowynositylko28,8mldEUR,aza-
temmonetystanowiąjedynie2%całkowitejgotówkieurowobiegu5.WPolsce
łącznawartośćbanknotówzłotowychwynosi214,4mldPLN,awartośćmonet
4,8mldPLN,tj.również2%łącznejwartościgotówkiwobiegu6.Jednakłączna
wartośćgotówkowejibezgotówkowejwalutypolskiejwobiegu(agregatM3)
wynosi1,4blnPLN7.Dlategobanknotyimonetystanowiątylko16%cał-
kowitejwartościpieniądzawobieguwPolsce.Wysokawartośćpieniądza
3
Wpierwszejfazieprocesuodchodzeniaodparytetuzłotaopartosięotzw.ustaleniakonferen-
cjiwBrettonWoods,nakładającenasygnatariuszyporozumieniaobowiązekstosowaniapolityki
monetarnej,którejjednymzcelówbyłoutrzymaniekursówwymianywjednoprocentowymprze-
dzialewahań.Uzgodnieniateteoretyczniewskazywałynaoparciekursówwalutowychoparytet
złota,alepraktykapolitykikursowejprowadziładoświatowejdominacjidolaraamerykańskiego.
WkonsekwencjidoszłodozałamaniasystemuzBettonWoodsw1971r.,któregobezpośrednią
przyczynąbyłowstrzymanieprzezStanyZjednoczonewymienialnościdolaranazłoto.
4
B.Hołyst,Bezpieczeństwojednostki,PWN,Warszawa2014,s.484.
5
https://www.ecb.europa.eu/stats/policy_and_exchange_rates/banknotes+coins/circula-
tion/html/index.en.html,danenaluty2019r.[dostęp:13.04.2019].
6
https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/pieniezna_i_bankowa/struktura-obiegu.
html,danezagrudzień2018r.[dostęp:13.04.2019].
7
https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/pieniezna_i_bankowa/miary.html,danena
luty2019r.[dostęp:13.04.2019].
9
