Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Pieniądzodgrywakluczowąrolęwstosunkachgospodarczychispołecznychwkaż-
dympaństwie.Pełniontrzypodstawowefunkcje:jestśrodkiemwymiany,nośnikiem
wartościijednostkąrozliczeniową.Jakośrodekwymianypieniądzułatwiatransakcje,
zapewniając,żewymianamacharakterbezpośredni.Bezwalutymożliwymsposobem
dokonaniatransakcjibyłbywyłączniehandelwymiennypolegającynawielokrotnym
cykluwymianytowarówlubusługażdomomentuwystąpieniapodwójnejzbieżno-
ścipomiędzystronamitransakcji–wzajemnegozapotrzebowanianaoferowaneprzez
niedobralubusługi.Jednakzoczywistychpowodówdotyczącychograniczeńhandlu
wymiennego(wysokikosztwpostaciwielokrotnychtransakcjiwymiennych)istniała
potrzebauniwersalnego,powszechnieakceptowanegośrodka,któryostatecznieprzy-
jąłformępieniądzaizostałwprowadzonywokoło3000r.p.n.e.przezcywilizację
mezopotamską1.Innąszczególnącechąpieniądzajesttezauryzacja,tj.przechowywa-
niewartościpozwalającenawykorzystaniepieniądzadorealizacjitransakcjiwprzy-
szłości.Pieniądzprzechowujewięcwartośćumożliwiającjegoposiadaczowidokona-
niezakupuwdogodnymdlaniegoczasie.Zaznaczyćjednaknależy,żetezauryzacja
niejestcechąwyłączniepieniądza.Alternatywneprzechowaniewartościdokonywane
jestchoćbypoprzezinwestycjewnieruchomości,dziełasztukiczywreszciedepo-
zytybankowe.Wybórpomiędzydostępnymiformamitezauryzacjizależnyjestod
szereguczynnikówskładającychsięnaryzykoinwestycyjneiryzykoutratywartości
samegopieniądza,atakżeodskłonnościzainteresowanegodopodejmowaniarzeczo-
negoryzyka.Zkoleifunkcjapieniądzawpostacijednostkirozliczeniowejoznacza,
żewpieniądzuwyrażonesąceny(pozwalającporównaćwartośćdóbriusług)oraz
prowadzonesąrozrachunkizkontrahentami.
Wpierwszymetapierozwojupieniądzprzybrałpostaćszekla,którybyłjed-
nostkązarównowagi,jakiwaluty,odnoszącąsiędokonkretnejmasyjęczmienia
iodpowiednikówsrebra,brązu,atakżemiedzi.Wpóźniejszymokresie,wlatach
700–500p.n.e.,zaczęłyfunkcjonowaćwobiegupierwszemonetywIndiach,
ChinachimiastachwokółMorzaEgejskiego2.Byływykonanezezłota,srebra
1
S.N.Kramer,HistoryBeginsatSumer,UniversityofPennsylvaniaPress,3rdedition1981,
s.52–55.
2D.Graeber,Debt:TheFirst5000Years,MelvilleHousePublishing,Brooklyn–NewYork
2011,s.212.
7
