Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
ROZDZIAŁ1
zwłaszczaropynaftowejigazu,orazrywalizacjąnatymtlebądźdążeniem
dokontrolowaniazarównozasobównośnikówenergii,jakiszlakówich
transportuodproducentówdoodbiorców7.Zdaniemprzedstawicielitego
nurtu,państwajakowiodącepodmiotystosunkówmiędzynarodowych,nie-
ustanniedążąbowiemdopowiększeniaswoichzasobów,wtymenergetycz-
nych,jakoskładnikaswojejpotęgi.Stądteżprzedmiotemichrozważańsą
teregionyświata,wktórychwystępujedużakoncentracjazłóżnośników
energii,zwłaszczakopalnych,takiejakBliskiWschódczyostatniorejon
MorzaKaspijskiegoiAzjiŚrodkowej,orazobszary,gdziebiorąpoczątek
iprzebiegajągłównegazociągiczyrurociągi8.Przedmiotemichszczegól-
nejuwagisątakżekonfliktyenergetyczne.Wedługtegopodejścia,energia
jestkategoriąpolityczną,apodejmowanewzwiązkuzniądecyzjemają
charakterstrategiczny.Reprezentancitegonurtuzwracajątakżeuwagęna
powiązaniamiędzybezpieczeństwemenergetycznymamilitarnym9.Realiści
ineorealiściograniczająsiędorelacjimiędzypaństwamidysponującymi
zasobamienergetycznymiirywalizującymionie,natomiastniedoceniają
roliiznaczeniaaktorówtransnarodowych,takichjakkoncernyenergetyczne,
jakrównieżlokalnych,dążącychdoprzejęciakontrolinadmikroaktywnością
wydobywcząirozwijaniemróżnychformenergiiodnawialnych10.Słabością
tegopodejściajestnieuwzględnianiewanalizachpostęputechnologicznego
orazpomijanierosnącegoznaczeniarynkówenergii11.Nagrunciepolskim
dopodejścianeorealistycznegonawiązująwswoichopracowaniachm.in.
KamilaPronińska,AdamChmielewskiiTomaszMłynarski12.
7Czołowymprzedstawicielemtegopodejściawzakresiebadańnadbezpieczeństwem
energetycznymjestM.Klare–autorpracyResourceWars,HenryHoltnadCompany,New
York2001.WtymnurciemieścisiętakżezbióropracowańpodredakcjąC.Pascuala,J.Elkin-
da:EnergySecurity.Economics,PoliticsStrategiesandImplications,BrookingsInstitutions
Press,WashingtonD.C.2010.Kompleksowącharakterystykępodejściarealistycznegoineo-
realistycznegozawarłaA.WojciukwopracowaniuBezpieczeństwowteoriachstosunkówmię-
dzynarodowych,w:R.Kuźniariinni,Bezpieczeństwomiędzynarodowe,WydawnictwoNaukowe
SCHOLAR,Warszawa2012,s.416–429.
8Zob.K.Barysch(red.),Pipelines,politics,power.ThefutureofEU-Russiaenergyrela-
tions,CentreforEuropeanReform,2008a.
9Zob.D.Moran,J.Russell,Themilitarizationofenergysecurity,„StrategicInsights”,
t.VII,nr1,2008.
10M.Rosicki,R.Rosicki,W
.Ostant,WybraneaspektybezpieczeństwaenergetycznegoUnii
Europejskiej,Difin,Warszawa2013,s.77.
11Ibidem,s.78.
12
Zob.opracowania:K.Pronińska,Bezpieczeństwoenergetycznewstosunkachmiędzy-
narodowych–aspektystrategiczne,w:E.Haliżak,R.Kuźniar,G.Michałowska,S.Parzy-
mies,J.Symonides,R.Zięba(red.),StosunkimiędzynarodowewXXIwieku,Wydawnictwo
NaukoweSCHOLAR,Warszawa2006;T
.Młynarski,Bezpieczeństwoenergetycznewpierwszej
dekadzieXXIwieku.Mozaikainteresówigeostrategii,WydawnictwoUniwersytetuJagielloń-
