Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
RozdziałI.Bezpieczeństwokulturowewstosunkachmiędzynarodowych
podmiotowegoorazkoncepcjizapewnieniabezpieczeństwa.Debatatadotyczy
zarównokwestiiontologicznych,jakiepistemologicznych.Wjejramachnależy
równieżprzyjrzećsiębliżejbezpieczeństwukulturowemu.
EdwardHaliżakzwracauwagęnato,żebezpieczeństwojestdziedzinąwstosun-
kachmiędzynarodowych,którącharakteryzujeniedoskonałośćzarównohipotez,
jakiujęćteoretycznych.Powołujesięwswojejargumentacjinaamerykańskiego
badaczaEdwardaA.Kołodzieja,którypodkreśla,żewtymobszarzeniedopraco-
wanosięjednolitegoparadygmatu,napodstawiektóregomożnabyłobywyjaśniać
przesłankidziałańpaństwzwiązanezzapewnieniemsobiebezpieczeństwa,aninie
istniejeuzgodnionametodologiabadańbezpieczeństwa,umożliwiającastworze-
nieteoriizachowańuczestnikówwtejsferze.Wkonsekwencjiniesposóbwypra-
cowaćjednoznacznychrekomendacjidlapraktykibezpieczeństwanarodowego
imiędzynarodowego10.
Wanaliziebezpieczeństwapomocnedwapodejścia.Wpierwszym,bezpie-
czeństwojestsynonimemsiły/pozycji,cojesttradycyjnympodejściemdobezpie-
czeństwa.Jestwówczaskonsekwencjąpozycjiekonomicznej,politycznej,militarnej
państwa(podejścierealistyczne).Imjestsilniejsza,tymwiększeprawdopodobień-
stwobyciabezpiecznym.Wdrugimpodejściupodkreślasięznaczenieemancypacji.
Bezpieczeństwojestpochodnąrelacjiistosunkówzachodzącychpomiędzyróżnymi
podmiotami,którecechujepoczuciebezpieczeństwalubniebezpieczeństwa,anie
materialnegowymiaru.Testosunkiirelacjemogąbyćrozumianewkategoriach
negatywnych,czylijakobrakzagrożeń,lubpozytywnych-jakodziałania,które
uniemożliwiąichpowstanie,czylijakowolnośćnod”iwolnośćndo”11.Podobnie
dozagadnieniapodchodziR.Zięba.Wedługniegonwnajogólniejszymznaczeniu
bezpieczeństwomożnaokreślićjakopewnośćistnieniaiprzetrwania,posiadania
orazfunkcjonowaniairozwojupodmiotu.Pewnośćjestwynikiemnietylkobraku
zagrożeń(ichniewystępowaniulubwyeliminowania),aletakżepowstajewskutek
kreatywnejdziałalnościdanegopodmiotuijestzmiennawczasie,czylimanaturę
procesuspołecznego”12.
Bezpieczeństwo,copodkreślawieluautorów,jestzjawiskiemdynamicznym.
Wzależnościodperspektywy,możebyćpojmowanejakostan,proces,zjawisko,
sytuacja,problem,potrzebalubcelwpolitycepaństwaiwstosunkachmiędzyna-
10E.Kolodziej,SecurityStudiesfortheNextMillenium:QuoVadis?,[w:]S.Croń,T.Terrif
(red.),CriticalReflectiononSecurityandChange,London2000,s.1995,s.18-38,za:E.Hali-
żak,RegionalnykompleksbezpieczeństwaAzjiPółnocno-Wschodniej,ŻurawiaPapers,Zeszyt3,
Warszawa2004,s.7.
11P
.D.Williams,SecurityStudies.AnIntroduction,London,NewJork2010,s.6.
12R.Zięba,Pozimnowojennyparadygmatbezpieczeństwa,s.16.