Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Wymiarontologicznybezpieczeństwakulturowego
27
wanieświadomościuczestnikówpodwpływemkulturyinorm,cojestpodstawą
definiowaniairozumieniainteresówposzczególnychuczestnikówstosunkówmię-
dzynarodowych31.Ujęciekonstruktywistycznepozwalarównieżnapełnąinterpre-
tacjęmotywówtradycyjniezwiązanychzrealistycznąkoncepcjąbezpieczeństwa32.
Istotnejesttupołożenienaciskunato,żebezpieczeństwojestkonstruktemspołecz-
nym.Wtymsensiezagrożeniapowołujesiędoistnienia.Konstruktywiścirównież
odchodząodabstrakcyjnegodefiniowaniabezpieczeństwa,którejestkonstruowane
wróżnychkontekstach,comarozmaitekonsekwencjedlapraktykipolitycznej.
Ztympodejściemutożsamianajestprzedewszystkimszkołakopenhaska,której
wkładwanalizębezpieczeństwazostanieomówionywdalszejczęścirozdziału.
Konstruktywizmwyrastazteoriikrytycznej(tzw.szkołafrankfurcka)
33
,wktórej
kładziesięnacisknawyjaśnianiecechwspółczesnegospołeczeństwaprzezzrozu-
mieniejegorozwojuhistorycznegoispołecznego.Skupiasięnabadaniuistnieją-
cychwspołeczeństwiesprzeczności,któremogąpowodowaćjegozmianę,oraz
analizujewystępującewnimpatologieiróżneformydominacji
34
.Przedmiotem
analizyjestzatemspołeczeństwo.Teoriakrytycznamówiokoniecznościpolep-
szenialudzkiegobytuprzezzmniejszenieniesprawiedliwości.Pomimożeteoriata
nieodnosisiębezpośredniodopoziomumiędzynarodowego,tonicniewskazuje,
żestosunkimiędzynarodoweleżąpozajejzainteresowaniem35.Ukazujezarówno
oczywiste,jakinsubtelne”formyniesprawiedliwościidominacjiwspołeczeństwie.
Zawierawsobieideęemancypacji,przełamywaniawszelkichformniesprawie-
dliwości,poszukiwanianiezależności
36
.AndrewLinklater,odwołującsiędoidei
oświeceniowych,zwracauwagęnakwestiezwiązanezsuwerennympaństwem,
jakotzw.nspołecznościograniczonejmoralności”
.Państwozatemmożeprzy-
czyniaćsiędowykluczenia,rodzącwyobcowanie,niesprawiedliwość,brakbez-
pieczeństwaigwałtownekonfliktyprzezustalaniepodziałównanmy”inoni”
37
.
31
E.Haliżak,RegionalnykompleksbezpieczeństwaAzjiPółnocno-Wschodniej,ŻurawiaPapers,
zeszyt3,Warszawa2004,s.7.
32M.McDonald,Constructivis,[w:]SecurityStudies.AnIntroduction,P
.D.Williams(red.),
London,NewYork2010,s.60.
33
Szkołafrankfurcka(SF),założonaprzezMaxaHorkheimera,powiązanazInstytutem
BadańSpołecznych(InstitutfürSozialforchung)iodwołującasiędoteoriimarksistowskiej.
Tworzylimiędzyinnymi:FridrichPollock,HubertMarcuse,LeoLowenthal,ErichFromm,
TeodorAdorno.Teoriakrytycznajakokoncepcjapierwszyrazzostałazaproponowanaprzez
M.HorkheimerawesejuTraditionalandCriticlaTeoryw1937r.;zob.R.W
.Jones,Security,
StrategyandCriticalTeory,LynneRienner,Inc.Boulder1999.
34R.Devetak,Teoriakrytyczna,[w:]Teoriestosunkówmiędzynarodowych,S.Burchill,
R.Devetakiin.,KsiążkaiWiedza,Warszawa2006,s.204,zob.R.W
.Jones,Security,Strategy
andCriticalTeory,LynneReinner,Inc.,Boulder1999.
35R.Devetak,Teoria…,s.206.
36R.W
.Jones,Security,StrategyandCriticalTeory,LynneRienner,Inc.Boulder1999,s.23.
37A.Linklater,MenandCitizenshipintheTeoryofInternationalRelations,London1990,
s.28,cyt.za:R.Devetak,Teoria…,s.217.