Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
BezpieczeństwoobszaruporadzieckiegowpublikacjachProf.dr.hab.KazimierzaMalaka
jednościspołeczeństwawdążeniudodemokracjiiwolnegorynkustajesięcoraz
bardziejmglista.Realnośćrosyjskiegożyciaspołecznegookazałasięzupełnieinna,
owielebardziejdramatycznainiesprawiedliwaniżwyobrażałosobiepokolenie
broniąceBiałegoDomu.
Okazałosię,żewRosjiniemaznaczącejzorganizowanejgrupy,którejinteresy
byłybyzbieżnezinteresamiwieloetnicznegonaroduiktórabyłabywstaniepoli-
tyczniepokierowaćruchemodnowieniaRosji.Liberałowie,skrupulatniekopiujący
przestarzałeformyklasycznegoliberalizmuzjegostawkąnagręprywatnychin-
teresów,zjegoprzeciwstawieniemrównościiwolności,niemoglipretendowaćna
rolęhegemonaprocesuwyzwoleńczego.BowiemrozkładsiłpolitycznychwRosji,
podziesięcioleciachpanowaniakomunistów,radykalnieróżniłsięodwszystkich
znanychwhistoriispołeczeństw.
Kapitalizm,szczególniewtychformach,wjakichzacząłsiękształtowaćwRosji
po1991r.zupełnienieprzystajedozadańwynikającychztokuewolucjispołecznej
ipolitycznej.Wprawdziepowstaławarstwa,którąmożnanazwaćDprotomieszczań-
stwem”,niosącazsobątendencjedogenerowaniademokratycznegokapitalizmu,
jednakże,jestonazbytsłabaizależnanieodrynku,nieodkoniunkturyekono-
micznej,aleodwoliurzędniczej,odrekieterów(włączniezorganamicelnymi
imilicją).Wrezultacierozwójwielkiegokapitału,wznacznejmierzekryminalnego,
poszedłwjednymkierunku,adrobnegoiśredniegobiznesuwdrugim,niedotyka-
jącgłównegoproblemunowejekonomiki:stworzeniawarunkówdoustanawiania
kapitalizmuwolnokonkurencyjnego.JedniDdogadalisię”zurzędnikamiwmini-
sterstwach,samorządach,prokuraturzeitd.–dlategodemokratyczneprocedury,
tymbardziejjawność(głasnost’),niesąimpotrzebne.Drudzywykupilisięod
urzędnikówłapówkamilubuciekliDdoszarejstrefy”.Imtakżedemokratyczne
porządkiniesąpotrzebne.
JeślichodzioDprostychludzi”topoprostuzdemoralizowalisię.Niepotrafili
zrozumiećbardzozłożonejsytuacjiwnowejRosji,wktórejtrwałanieprzerwana
zmianapozycji,poglądówiprzekonań,którejeszczedoniedawnauważanoza
niepodważalne.
ProblemdemokracjiwRosjipowstałwwarunkachistotnieróżniącychsięod
tych,wktórychonabyłanaporządkudziennymwEuropieZachodniejiUSA.
Potrzebademokracjidojrzewałatuzupełnieinaczej,niżwwiększościpaństw
zachodnich.Tamwalkęodemokrację,opowszechneprawowyborczepoprzedzał
rozwójspołeczeństwaliberalnegoistosunkówkapitalistycznych.Dlategohasło
Ddemokracja”byłotamlogicznymrozwojemzasadywolności,wcześniejszejodidei
demokracjiiniezależnejodniej.Demokracjaodświeżałaiwzbogacałatradycję
liberalną,pokonującrozbiciespołeczeństwanabiednychibardzobogatych,umac-
niającwolnośćpolitycznądlawszystkichjejczłonków,anietylkouprzywilejowanej
