Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
rzenieiprzekształcanieprzestrzenimiejskiejwtakisposób,bywpływałaona
pozytywnienamożliwośćzaspokojeniapotrzebprzezludziisprzyjałaichdąże-
niomdorozwojuisamorealizacji,m.in.przeztworzenieodpowiednichwarun-
kówsprzyjającychnawiązywaniurelacjimiędzyludzkich.Celemdziałańna
rzeczzapewnianiabezpieczeństwaprzestrzenimiastjest,zjednejstrony,prze-
ciwdziałanienegatywnymzjawiskomocharakterzespołeczno-przestrzennym,
wpływającymniekorzystnienabudowanierelacjimiędzyludzkich,np.degra-
dacjiprzestrzeni,przestępczości,zachowaniomantyspołecznym,atrofiiwięzi
społecznych;zdrugiejstrony,tworzenieodpowiednichwarunkówsprzyjających
realizacjipotrzebczłowiekajakoużytkownikamiasta.Pojęciebezpieczeństwa
przestrzenimiastjestzatempojęciemszerszymniżspotykanewrodzimejlite-
raturzeprzedmiotuHkształtowaniebezpiecznychprzestrzeni”(koncentrujące
sięjedynienaprzeciwdziałaniuprzestępczości)orazodwołujesiędoszerokiej,
pozytywnejdefinicjibezpieczeństwa.Wypracowaniupojęciabezpieczeństwa
przestrzenitowarzyszyłapotrzebazidentyfikowaniazależnościmiędzyuwa-
runkowaniamispołeczno-przestrzennymiwspółczesnychmiastapoziomemich
bezpieczeństwaorazsubiektywnymodczuwaniembezpieczeństwaimożliwości
samorealizacjiprzezjednostki.
Związekmiędzyprzestrzeniąabezpieczeństwemzostałdostrzeżonyna
początkuXXw.przezbadaczyszkołychicagowskiej,znanejzpróbyprzenie-
sieniaorientacjiekologicznej(organizm–środowisko)nagruntbadańspo-
łecznych,tłumaczącwtensposóboddziaływaniaśrodowiskamiejskiegona
życiejegomieszkańców.Wdorobkuprzedstawicieliszkołyekologiispołecznej
znajdująsięopracowania,wktórychanaliziepoddanopatologiewśrodowi-
skuwielkomiejskim,wtymm.in.młodzieżoweorganizacjeprzestępcze,życie
wdomostwachoniskimstandardzie(tzw.slumsach)orazkwestięprzestęp-
czościmiejskiej.Rozwinięciemdorobkutejszkołybyłybadaniaprowadzone
wlatach60.XXw.wStanachZjednoczonych.W1961r.wydanoprzełomową
książkęJaneJacobspt.HŻycieiśmierćwielkichmiastamerykańskich”.Autorka
starałasięwykazaćzwiązekmiędzyukształtowaniemprzestrzeniipoziomem
bezpieczeństwawmiastach.Opierałasięnazałożeniu,żeprzestrzeńmusi
byćprojektowanawtakisposób,bysprzyjałanaturalnejobserwacji,przez
którąrozumiaławszelkiemechanizmyuruchamiające,aniekiedyiwymusza-
jącewspółdziałanieludzi,któreutrzymujeporządekspołeczny.Koncepcjętę
autorkanazwałaHspołecznymioczami”.HSpołecznymioczami”sąwięcczłonko-
wiespołecznościlokalnej,którzykontrolującprzestrzeńpubliczną,sąwstanie
zapobiegaćprzestępstwom(J.Jacobs,TheDeathandLifeofGreatAmerican
Cities,Vintage,NewYork1961).Dokontynuatorówjejkoncepcjinależelim.in.:
ShlomoAngel,LeeRainwater,OscarNewman,C.RayJeffery,GregorySaville
iGerryClevelandiinni.Badaniawszystkichprzywołanychpowyżejautorów
