Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
KARINAPAULINAMARCZUK
transnarodowy(konceptintermesticsecurity1)iwarunkująbytcałejludzkości.
Dokoncepcjitychnależą:
–bezpieczeństwoekologiczne(environmentalsecurity),podkreślającewagę
zagrożeńdlaśrodowiskanaturalnegonaprzykładproblemHdziuryozono-
wej”2;
–bezpieczeństwoHspołecznościowe”(societalsecurity),azatemsektorHspołecz-
nościowy”bezpieczeństwawedługkoncepcjibezpieczeństwaszkołykopenha-
skiejBarry’egoBuzana3,przezinnychbadaczyokreślanybezpieczeństwem
Hzakorzenienia”danejspołeczności({embedded’security)4;
–bezpieczeństwojednostki(humansecurity),zwanerównieżbezpieczeństwem
człowiekabądźbezpieczeństwemludzkim.Jesttoideasilniepromowana
przezOrganizacjęNarodówZjednoczonych,odnoszącasiędocałegospek-
trumzagrożeńdlaludzi,poczynającodpodważeniapodstawichegzystencji,
czyliwystąpieniazagrożeńocharakterzespołeczno-ekonomicznym(japońska
szkołahumansecurity,inaczejzwanaHwolnościąodpotrzeb”),akończąc
nałamaniuichprawiwolności(kanadyjskiwymiarhumansecurity,czyli
Hwolnośćodstrachu”).
Wwymienionychteoriach,nazwanychzaP.H.Liottąalternatywnymikoncep-
cjamibezpieczeństwa5,wspólnebyłorównieżodejścieodpostrzeganiapaństwa
narodowegojakojedynegopodmiotubezpieczeństwaiskoncentrowaniesięna
pozapaństwowychpodmiotachbezpieczeństwa,czylina:ekosystemie(bezpie-
czeństwoekologiczne),społeczeństwachigrupachspołecznych(bezpieczeństwo
Hspołecznościowe”)orazczłowieku(humansecurity).Wtabeli1porównano
alternatywnekoncepcjebezpieczeństwaiichzakresznaczeniowy.
Szczególnąuwagęnależyzwrócićnadwiekoncepcje(oznaczonewtabe-
li1kolorem),którepodnosząproblemspołecznychaspektówbezpieczeństwa.
PierwsząznichjestbezpieczeństwoHspołecznościowe”,problematyczneze
względunastosowanąterminologięangielską,cowymagakrótkiegouporząd-
kowania.Natomiastdrugakoncepcja,czylihumansecurity,obejmujespołeczny,
1KonceptintermesticsecurityzostałwprowadzonyprzezV.D.ChawartykuleGlobalization
andtheStudyofInternationalSecurity,HJournalofPeaceResearch”37,nr3,maj2000,s.391–403.
Szerzejnatematintermesticsecurityautorkapisaławinnymmiejscu;zob.:K.P
.Marczuk,Acon-
temporarysecurityconceptanditsimplicationsforgendarmerie-typeforces,[w:]J.L.Hovens,G.A.G.
vanElk(red.),Gendarmeriesandthesecuritychallengesofthe21stcentury,TheHague:Koninklijke
Marechaussee2011,s.76–79.
2Znaczeniezagrożeńekologicznychdlabezpieczeństwapodkreślanojużwkońculat80.ubie-
głegostulecia;J.TuchmanMathews,Redefiningsecurity,HForeignAffairs”,t.68,nr2,Wiosna
1989,s.162–177.
3KonceptbezpieczeństwaHspołecznościowego”porazpierwszyB.Buzanprzedstawiłwkla-
sycznejjużpozycjiPeople,statesandfear:thenationalsecurityproblemininternationalrelations,
ChapelHill:UniversityofNorthCarolinaPress1983.
4P.H.Liotta,CreepingVulnerabilitiesandtheReorderingofSecurity,HSecurityDialogue”,t.36,
nr1,marzec2005,s.60.
5Ibidem.
