Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MICHAŁBRZEZIŃSKI
Rodzajebezpieczeństwapaństwa
Wieloznacznośćizłożonośćkategoriibezpieczeństwazmuszadokonkre-
tyzacjiprecyzującejjegoodmianyiumożliwiającejbardziejwnikliwąanalizę.
Współcześniebezpieczeństwomabardzowielepostaci.Niestety,zainteresowaniu
bezpieczeństwemnietowarzyszyporządek.Odkrywanerodzajebezpieczeństwa
charakteryzujeniedookreślonośćtreści,przekładającasięnaichwzajemnerela-
cje.Prowadzitodozamieszania,którewartowyjaśnić,skupiającsięnaproble-
matycepodstawowej,tojestnabezpieczeństwiepaństwaorazbezpieczeństwie
międzynarodowym,narodowymiwewnętrznym.
Zwiększającasięliczbarodzajówbezpieczeństwaniepowinnabyćkwestiono-
wana.Przyjąćnależy,żebezpieczeństwojestwartościąszczególną,którawszystko
przenika,łączyiwarunkuje,stądpojawiasięwtakwieluodmianach.Wskutek
stałegoposzerzaniazakresuobejmujeobecnienietylkotradycyjnezagadnie-
niamilitarneipolityczne,alerównieżsprawyekologii,surowcównaturalnych,
demografiiczykwestiesocjalne1.
Rodzajebezpieczeństwausiłujesięuporządkowaćisprowadzaćdowymiarów
(płaszczyzn,sfer),wramachktórychbezpieczeństwomożnabadaćwsposób
względnieusystematyzowany.Wyróżniasięwięcwymiarpodmiotowo-przestrzen-
ny–obejmującybezpieczeństwopersonalne(jednostkowe),lokalne(grupowe,
narodowe,państwowe)iglobalne(międzynarodowe)orazwymiarprzedmiotowy
–najszerszy,zawierającynp.bezpieczeństwoekologiczne,zdrowotne,ekono-
miczne,polityczne,społeczne,militarne–czasamitakżerozumianyjakowar-
tości,środki,narzędziaiaktywnośćpaństwowa.Wdalszejkolejności:wymiar
podmiotowo-przedmiotowyskładającysięzbezpieczeństwapsychospołecznego,
zewnętrznegoiwewnętrznego.Wkońcuwymiarczasowy,wyznaczanyposzcze-
gólnymiepokamirozwojubezpieczeństwa.Proponujesięponadtouwzględniać
wymiarprocesualny,tojestpolitykę,strategie,współzależnościorazwymiar
strukturalno-organizacyjnywpostaciorganizacji,instytucjiidziałań2.
1Zob.M.Cieślarczyk,R.Kuriata,Kryzysyisposobyradzeniasobieznimi,Łódź2005,s.32;
S.Kwiatkowski,A.Kwiatkowska-Drożdż,Obezpieczeństwieobywateliizarządzaniukryzysowym,
Tyczyn2005,s.20.
2M.Cieślarczyk,Modeleiwymiarybezpieczeństwa,HZeszytyNaukoweAON”1999,nr3,
s.42;T
.Łoś-Nowak,Pokójibezpieczeństwowteoriiipraktycestosunkówmiędzynarodowych,[w:]
Współczesnestosunkimiędzynarodowe,red.T
.Łoś-Nowak,Wrocław1997,s.135;A.Skrabacz,
OrganizacjepozarządowewbezpieczeństwienarodowymPolski.Rozprawahabilitacyjna,HZeszyty
NaukoweAON”2006(dodatek),s.27.
