Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BIERZICZYTAJ...(4.02.2021)
40
LekturaksiążkiGraeberaoferuje,inaczejmówiąc,pewnenarzędziairoz-
poznania,którepozwalająuświadomićsobieszeregregułokreślającychmię-
dzyludzkierelacje,atraktowanychzzasadyjakbybyłyprzezroczyste,więcbez
jakiegokolwiekdociekanianpodskórnych”znaczeń-takjest,taksięrobi,tak
sięmówi,coturoztrząsać...Graeberproponujewglądwtakienarzędziairoz-
poznania,którekażąwkonsekwencjimyślećotym,kimjesteśmy.
Niejesttolekturadlawąskiegotylkogronaspecjalistówwktórymkolwiek
zewspomnianychwyżejzakresówwiedzy.Niemożnajejteżokreślićmianem
popularyzatorskiej.Stanowifascynującywykładdlakażdego,ktozechceskupić
uwagęnapodjętymwniejtemacie,więcnapoważnierozważyćnaszerynkowe
uwikłania,przyczymokażesięzapewne,żenrasowi”ekonomiściraczejswoje
wiedzą,przyswoimtrwająizustaleńGraeberaniecałkiembędązadowoleni.
Rozumiejąprzecież,gdziesięcentrumświatamieści.
Czytaniutejksiążki,niezależnieodindywidualnychzainteresowańiczy-
telniczychoczekiwań,dobrzewkażdymraziesłużynajpierwogólnaorientacja
codocałości,bydalejmożnasiębyłoskupićbardziejnafilozofiimoralności,
teoriachpieniądza,rodzajachkredytówlub-generalnie-naekonomii.Tozaś
zewzględunarozbrajaniejejwielkiegozałożycielskiegomitu,tj.mitubarteru,
inarozprawęzpoglądamiAdamaSmithanabogactwonarodów4.Wiązaćsię
ztymbędzieswegorodzajunpodgryzanie”twardejnaukowopozycjiekonomii,
dlaktórejgospodarkastanowiprzedmiotbadań-prawdopodobniejedyny
właśnie,jakimsię,wedługekonomistów,wartowogóleinaseriozajmować.
Znaczącajestnastępnieprezentacjahistorycznychikulturowychkontekstów
pojmowaniadługu.Tymbardziej,żepróczmitubarteruwkulturzedziałateż
konkurencyjnymitpierwotnego,odwiecznegodługuwobecbogów/Bogalub
państwa.
TakąwybiórcząkoncentracjęnaprzedstawianychwksiążceGraeberapro-
blemachpotwierdzająinternetowerecenzje.Wprzypadkuniżejformułowa-
nychuwagjestzresztąpodobnie,choćraczejnacoinnegoniżwewspomina-
nychkomentarzachpadawnichakcent.
NapoczątkupodkreślmyjednakbezsprzecznąaktualnośćksiążkiGraebera.
Zwłaszczawobecfaktu,żewnaszejprzestrzenispołecznejfunkcjonują,widocz-
neisłyszalnenakażdymkroku,niezliczoneilościzachętiofertreklamujących
najrozmaitszepożyczki,tj.zaciąganiedługów.Osób,szczególniemłodych,już
uwikłanychwcałożyciowekredytytakżezresztąniebrakuje.Problemdługów
należydziśbowiemzpewnościądożywotnychidotyczywielu.
4
A.Smith,Badanianadnaturąiprzyczynamibogactwanarodów,przeł.S.Wolfiin.,
PWN,Warszawa2007.
