Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Radomskizespółosadniczymiędzy
XaXIXwiekiemstanbadań
MaciejTrzeciecki
InstytutArcheologiiiEtnologiiPAN
1010Historiabadań,źródła
idotychczasoweinterpretacje
Radom,podobniejakwieleinnychgrodów
wczesnopiastowskich,mastosunkowopóźne
poświadczenieźródłowe.Porazpierwszy,ito
pośrednio,wspomnianyjestwbulliprotekcyj-
nejpapieżaHadrianaIVdlabiskupstwawro-
cławskiego,wystawionejw1155roku[CDSI:
nr35].Radomjestwzmiankowanytakżewpo-
twierdzeniudóbropactwabenedyktynówwSie-
ciechowiewystawionymw1252roku[KDKK
I:nr34].WdokumentachXIII-wiecznych,
poczynającodroku1230,pojawiająsięimiona
kolejnychkasztelanówradomskich[Urzędnicy,
1990].Brakjestnatomiastdanychostrukturze
przestrzennejośrodka.Jegoznaczeniepośred-
niopotwierdzajądaneofundacjachkościelnych,
znanezpośrednichprzekazów,międzyinnymi
zDLiberBeneficiorum”JanaDługosza.Zwra-
catuuwagęwzmiankaoprzekazaniupatronatu
nadkościołemparafialnymwStarymRadomiu
kolegiaciekieleckiej,atakżeinformacjaoprze-
kazaniuw1222rokubliżejnieokreślonejkaplicy
wRadomiubenedyktynomzSieciechowa[LBI:
443;LBIII:261].
NaprzełomXIIIiXIVwiekudatowanajest
pierwszalokacjamiejska,któraobjęłaobszarwo-
kółkościołaśw.Wacława,określanywźródłach
późniejszychjakoDAntiquaRadom”.Dotyczące
BioarcheologicznebadaniapopulacjiludzkiejzRadomiaodXIdoXIXwieku
10
jejinformacjejednakwyjątkowonikłeipośred-
nie.Ichźródłemdokumentywydanewlatach
1350–1364przezKazimierzaWielkiego,adoty-
czącesprzedażywójtostwawStarymRadomiu
iprzeniesieniunowegomiastazprawaśredz-
kiegonamagdeburskie.Nadanienowychram
prawnychzwiązanebyłoztranslokacjąmiastana
północnywschódodStaregoRadomia.Miasto,
określanenastępniewźródłachjakoDNowyRa-
dom”,rozmierzononaplanieszachownicowym
iotoczonomurami.Najpóźniejw1364rokuery-
gowanonowąparafięiprzystąpionodobudowy
farypodwezwaniemśw.JanaChrzciciela[Wyro-
zumska,1961;Kalinowski,1979;Kupisz,2009].
Zasóbźródełdotyczącydziejówpóźnośre-
dniowiecznegoinowożytnegoRadomia,choć
obfity,niedostarczawieludanychpozwala-
jącychrekonstruowaćstrukturęprzestrzenną
miasta,jegozwiązkówzprzedmieściami,cha-
rakteruzabudowyistrukturyspołecznejmiesz-
kańców.Rozproszeniuuległabowiemwiększość
archiwaliówmiejskichikościelnych,apodsta-
woweinformacjeczerpiemyzeźródełpośred-
nichpotwierdzeńtransakcjiczystatutów
cechowych,nielicznychlustracjiiinwentarzy,
archiwaliówkościelnych[Dokumenty1,1966;
Dokumenty2,1984;Źródła,1995;Księgi1,
2013;Księgi2,2013;Gacki,1855;Luboński,
1907;Wiśniewski,1911].Brakjestteżźródeł
ikonograficznychczykartograficznychzokresu