Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
miejscezajęłyznacznierzadziejrozmieszczone
obszernebudynkidrewniane,którymtowarzyszą
skupiskajamodpadkowych(Ryc.4).Wcentral-
nejczęścigrodunatrafiononapojedynczepo-
chówkiszkieletowe,któremożemywiązaćzka-
plicągrodowąpodwezwaniemśw.Piotra.
Budowlę,któradałanazwęwzgórzu,dotąd
jedyniehipotetycznieodnoszonodowczesne-
gośredniowiecza.Pierwszezapisy,któremożna
łączyćztąfundacją,pochodząz2.połowyXIII
izXIVwieku[Fuglewicz,2013;Kupisz,2016].
KolejnewzmiankimamydopierozXVIwieku,
przedewszystkimzdokumentówzwiązanychze
sporemmiędzybenedyktynami,aplebanamiśw.
WacławaonieruchomościnaStarymMieście
[Gacki,1855].ZwiekuXVIIImamydokumenty
wizytacjibiskupichopisującestojącąnawzgórzu
drewnianąkaplicęwbardzozłymstanie[Gacki,
1855;Kupisz,2016].Wynikiwykopaliskwska-
zują,żewXIIIwiekukaplicajużfunkcjonowa-
łaiulokowanabyłanawyniesieniupośrodku
majdanugrodu.Niezachowałysięzniejżadne
materialneślady.Taczęśćgrodziskapoddawa-
nabyławpóźniejszymokresiewielokrotnym
niwelacjom,miaryzniszczeniadopełniłygroby
XVIII-wiecznegocmentarzaiwkopyporabun-
kowejeksploatacjiziemiipiaskuprowadzonejtu
wpierwszejpołowieXXw.Znajdowanewwar-
stwachniwelacyjnychpojedynczeciosywapienne
mogąwskazywać,żekaplicagrodowabyłabu-
dowląmurowaną[Trzeciecki,Solarska,2013b].
ZpoczątkiemXIVw.znaczeniegrodujako
centrumadministracyjnego,abyćmożejednej
zsiedzibwładcy,wydajesięwzrastać.Świadczą
otymnietylezmianyzachodzącewwyglądzie
samegowzgórza,aleznaleziska–przedewszyst-
kimunikalnywskalikraju,bardzolicznyjużzbiór
denarówWładysławaŁokietka,wtymemisjido-
tądnieznanychlubrejestrowanychwpojedyn-
czychegzemplarzach[Bogucki,2013;Trzeciecki,
Solarska,2013b].
Równoleglezprzebudowągroduopuszczona
zostałaosadapołożonanadniedolinyMlecz-
nej,agłównyciężarosadnictwaprzeniesiony
zostałwrejonkościołaśw.Wacława(Ryc.3).
BioarcheologicznebadaniapopulacjiludzkiejzRadomiaodXIdoXIXwieku
18
Natenokresnależyteżdatowaćpierwszepo-
chówkinatamtejszymcmentarzuprzykościel-
nym,awzwiązkuztymtakżefundacjękościoła.
Wmiejscekilkurozproszonychosiedlipowstał
jedenwielofunkcyjnyośrodekzwłasnymkościo-
łemparafialnymicmentarzem,któryodpowiadał
lepiejzmianomzwiązanymprzedewszystkim
zkolonizacjąnaprawieniemieckimipierwszymi
lokacjamimiast[Gawlas,2005;Piekalski,2007].
Najprawdopodobniejokoło1300rokuosada
przykościeleśw.Wacławaotrzymałaprawomiej-
skiewjegośredzkiejredakcji[Kalinowski,1979;
Kupisz,2009].Około1300rokurozpoczętoteż
budowękościołamurowanego[Kierzkowska,
Kalinowski,1968].Niemamyniestetydanychdo
odtworzeniakształtuprzestrzennegotejlokacji.
Jedyniehipotetyczniemożnaprzyjąć,żemiasto
rozmierzonowzdłużulicytargowejbiegnącej
równolegledokrawędzidolinyMlecznej,nadając
mu–przyjmowanytakżedlainnychwczesnych
lokacjiwMałopolsce–układulicowo-pasmowy
[Krasnowolski,2011].
W1350rokukrólKazimierzWielkiwykupił
wójtostwowStarymRadomiu,anulowałprzywi-
lejlokacyjnyizałożyłnowemiastowodległości
okołokilometranapółnocnywschódodgrodu,
nazwaneNowymRadomiem.Miastootrzymało
takżenowyprzywilejmiejski,tymrazemwwer-
sjimagdeburskiej[Kalinowski,1979;Szczygieł,
2001;Kupisz,2009].Nieznamyprzyczyndecyzji
otranslokacjimiastainadaniumunowychram
prawnych.Byćmożepierwszalokacjaniepowio-
dłasię,niemożnateżwykluczyć,żeodokonaniu
nowejzadecydowałykwestiewłasnościowe.Za-
łożenieNowegoRadomiaprzypadanaokresnaj-
bardziejintensywnegoruchulokacyjnegowMa-
łopolsce,będącegoczęściąszerszegoprogramu
reformystrukturyekonomicznejKrólestwa[Bo-
gucka,Samsonowicz,1986].
Samproceszakładanianowegomiastatrwał
kilkanaścielat–odwykupuwójtostwaStarego
Radomiadonadanianowemumiastuprzywileju
lokacyjnegow1364roku.Najprawdopodobniej
jużokoło1350rokudokonanorozmierzeniano-
wegomiastaizasiedlonoje,nacowskazujądaty
