Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wWarszawie.Należyzwrócićuwagęnato,żeodkryciechromatografiiprzezCwie-
tadotyczyłobiochromatografii.Rozdzieloneprzezniegochlorofileiksantofilesą
związkamichemicznymibiologicznieaktywnymi.
WuznaniuzasługCwietajakoodkrywcychromatografii,13września1994r.,na
ścianiegmachuUniwersytetuWarszawskiegonaKrakowskimPrzedmieściu,wktó-
rymCwietpracował,odsłoniętotablicępamiątkową.Natablicyznajdujesięnastę-
pującytekst:Wtychmurach,wlatach1901-1908drMichaiłS.Cwiet(Tswett)odkrył
chromatografę,Polscychemicyanalitycy.
Możliwośćrozdzieleniachlorofilinegowałniesłusznieprof.WillstätterzUni-
wersytetuwMonachium.Twierdziłon,żechlorofilulegarozkładowipodczasod-
działywaniazsorbentemwkolumnie.PoglądWillstätterazostałniestetyprzyjęty
idlategoodkryciechromatografiibyłozapomnianeprzezokoło25lat.Dopierowla-
tachtrzydziestychXXwiekuzaczętoponowniezajmowaćsięrozdzielaniemskład-
nikówmieszanin.W1938r.wukraińskimCharkowieN.A.IzmaiłowiM.S.Szraiber
odkrylichromatografięcienkowarstwową.Wykorzystalioniszklanąpłytkęznanie-
sionymtlenkiemglinudorozdzielaniaskładnikówróżnychmieszanin.Wynikiswo-
ichpracopublikowaliw1938r.wczasopiśmie„Farmatsiya”
,nr.3,s.1-7,wartykule
zatytułowanymKroplowachromatografcznametodaanalizyijejzastosowaniewfar-
macji.W1951r.ukazałasiępracaKirchnera,MilleraiKellera,aw1956i1958r.
praceStahla,któresąpodstawąwspółczesnejchromatografiicienkowarstwowej.
Podczasdrugiejwojnyświatowej,wramachprojektuManhattan,badanomoż-
liwośćwykorzystaniachromatografiijonowymiennejdorozdzielaniapierwiast-
kówziemrzadkichitransuranowcówwceluotrzymaniamateriałupotrzebnegodo
konstrukcjibombyatomowej.Faząstacjonarnąwtychbadaniachbyłypochodne
polistyrenu.Mimożeizotopówuranunierozdzielonochromatograficznie,tozdo-
bytonoweinformacjeoistocierozdzielaniachromatograficznego,któreumożliwiły
szybkirozwójchromatografiipowojnie.
Jeszczepodczaswojny,w1941r.A.J.P
.MartiniR.L.M.Syngeopublikowali
pracę,wktórejzwróciliuwagęnamożliwośćużyciagazujakofazyruchomej.Po-
twierdzilitowpraktyceJamesiMartin,którzyw1952r.opisalizastosowaniechro-
matografiigazowejdorozdzielaniakwasówtłuszczowych.W1955r.zaoferowano
pierwszyhandlowychromatografgazowyzdetektoremcieplno-przewodnościo-
wym.Wtedychromatografiagazowazostałaszerokozastosowanadoanalizysub-
stancjipochodzącychzropynafowej.Obecniezapomocąchromatografiigazowej
analizujesięok.20%wszystkichzwiązkówchemicznychomasachcząsteczkowych
dook.1000Da.Zapomocąpirolitycznejchromatografiigazowejmożliwajestana-
lizazwiązkówchemicznychoznaczniewiększychmasachcząsteczkowych,wtym
bakterii.
Równoleglezewzrostempraktycznegowykorzystywaniachromatografiicoraz
lepiejbyłapoznawanajejteoria.W1956r.VanDeemter,ZuiderwegiKlinkerberg
opublikowalipracę,wktórejopisalirównanieznaneobecniejakorównanieVan
8
20KRÓTKAHiSTORiACHROMATOGRAFii
