Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Wysiłekfizycznymożebyćenergetyczniezasilanynakilkasposobów.
Bezpośrednimźródłemenergiidoskurczumięśniajestzawszeitylko
adenozynotrifosforan-ATP.Bezwielkiejprzesadymożnapowiedzieć,że
rozkładATPzasila,bezpośredniolubpośrednio,wszystkieprocesyżyciowe
komórki.ATP,potrzebnydopracymięśniaidoinnychniezbędnychprocesów,
możepowstawaćwwynikuróżnychprzemian-beztlenowychitlenowych.
Przemianybeztlenowesąszybszeodtlenowych,niestety,niemogątrwać
długoisąniewydajnelubmetaboliczniekosztowne.Przemianytlenowesą
wydajneimogątrwaćdługo,aletworzenieATPwtensposóbjestpowolne.
Wartopodkreślić,żenigdyniejesttak,abywtworzenieATPniezbędnego
doskurczuzaangażowanybyłtylkojedentypprzemianmetabolicznych.
PowstającywmięśniachATPjestefektemprzemianzarównotlenowych,jak
ibeztlenowych,iwzależnościodokolicznościjednelubdrugiedostarczają
większejilościATP.
Tabela1.udziałtlenowychibeztlenowychźródełenergiiwwysiłkachbiegowych
zmaksymalnąszybkościąnaróżnychdystansach
Dystans
10000
42195
1500
5000
100
400
800
[m]
12:44,39
26:38,08
0:43,29
1:41,73
3:37,37
126:50
[min:s]
0:9,84
czas
tlenowych[%]
zprzemian
ATP
10
30
60
80
95
97
99
beztlenowych[%]
zprzemian
ATP
90
70
40
20
5
3
1
Źródło:maughan,gleesonigreenhaff(1997)
Wniniejszejksiążcezostałyomówionepodstawowefaktydotyczącemeta-
bolizmutlenowego.Wartomiećświadomość,żemetabolizmtenzależyod
sprawnegofunkcjonowaniaukładuoddechowegoiukładukrążenia.
TlenowysystemresyntezyATPwymaga:
-zaopatrywaniawsubstraty-O
2orazcukry,kwasytłuszczoweiamino-
kwasy;
-usuwaniaproduktów-CO
2orazamoniakuiinnychzmiejscaichpo-
wstawania.Podjęcieintensywnejpracypowodujenawetponaddwu-
dziestokrotnywzrostwentylacjiminutowejpłuc(dopowyżej200l)
