Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zycelemprzyjęciapozycjisiedzącej.Zawiaswstopieisprężystapłytkapoprawia-
łypropulsję.Całośćpokrytabyłałuskamizblachy,podobniejakwzbroirycerskiej
(rys.1).Parestosowałtakżeprotezykosmetycznekończyngórnych(rys.2).
Rysunek2.
GoetzvonBerlichingen-ŻelaznaRęka[3,4]
Odtegoczasunastępujeszybkirozwójprotetykiiortotyki,jakrównieżpostę-
powaniausprawniającego.Dużowiększąuwagępoświęcasięgimnastyceleczni-
czej.AngielskilekarzF.Glissonwprowadzanowypomysłwleczeniuskrzywień
kręgosłupa.Opracowujepętlęskórzanązakładanąnagłowędostosowaniawy-
ciąguosiowegokręgosłupawodcinkuszyjnym.Upowszechniarównieżzasady
gimnastykikorekcyjnejwskrzywieniachkręgosłupa.
WtymokresiewcałejEuropiepowstajązakładymedyczne,wktórychstosuje
sięusprawnianiechorychzapomocągimnastykileczniczo-korekcyjnej.
Protezaczynnakończynygórnejzarównodawniej,jakiobecniestanowipo-
ważnyproblempodwzględemwykonaniaistosowania.Wynikaongłówniezcię-
żaruprotezy(zewzględunastosowanemateriały)oraztrudnościsterowaniaru-
chamiprotezy.Bardzoznanyiczęstoopisywanyjestprzypadekniemieckiegory-
cerzaGoetzavonBerlichingena,którywczasieoblężeniaLandshutw1505roku
straciłrękę.Nieznanyrzemieślnikskonstruowałdlaniegosztucznąrękęzżelaza
(rys.2),którazgodniezjegowypowiedziąsłużyłamubardzodobrze(„Oddałami
onawięcejusługwwalceniżprzedtem,gdybyłazdrowa”).Rycerztenodczasu
zaprotezowanianosiłprzydomek„GoetzŻelaznaRęka”.
Jakwspomniano,wXIXwiekupowstająnowemetodyusprawnianiaipro-
tezowaniazarównokończyndolnych,jakigórnych.PoodkryciuprzezA.Voltę
(1801r.)ogniwaprądustałegoiprzezFaradaya(1831r.)zjawiskaindukcjielek-
13
