Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
RozdziałI
sygnałdoucieczki.Cechyfenotypowe,dającewiększemożliwościprzeżyciaofiar,
sąpoprzezselekcjępreferowaneiutrwalająsięwpopulacji.Doskonaleniesięcech
obronnychuofiarpociągazasobąreakcjęzwrotną–odpowiednieprzystosowania
drapieżcy.Mechanizmtegozjawiskajestpraktycznietakisamjakuofiar–czynni-
kiemselekcyjnymjestdobórnaturalnypreferującycechyumożliwiającewykorzysta-
nieofiaronowychfenotypach.Zjawiskotonazwanokoewolucją.
Pasożytnictwo,odktóregoniektórzyautorzyoddzielająjakoodrębnąjednostkę
chorobotwórczość,jesttościsłyzwiązekpasożytazorganizmemżywiciela,wktó-
rymkorzystaonzofiaryjakoźródłaenergii.Niektórepasożytyposiadającedużą
„łatwość”atakowaniaofiarpowodująszybkąśmierćżywiciela(naprzykładgrzyb
wodnynależącydoChytridiomycetesrozwijającysięnakomórkachglonów,czynie-
którebakteriechorobotwórcze).Inne,odłuższymcyklużyciowymimniejszejzdol-
nościdołatwegorozprzestrzenianiasię,wykształciłynadrodzekoewolucjizdolność
dodługiegokorzystaniazżywicielaniepowodującjegośmierci.Przykłademmogą
byćtasiemceiglistaludzka.
Konkurencjawystępuje,gdydwagatunkimajątakiesamelubzbliżonepotrzeby
wstosunkudojakiegośczynnikaoograniczonejdostępności.Oddziaływaniate
mogąbyćrealizowanewsposóbpośrednilubbezpośredni.Pozbawianiedrugiego
osobnikaczynnikabędącegoprzedmiotemkonkurencji–pokarmuczyterytorium
poprzezjegowykorzystanie,jestoddziaływaniempośrednim,wprzeciwieństwiedo
bezpośredniegowpływanianakonkurentówm.in.poprzezwydzielaniesubstancji
chemicznychodstraszającychczyograniczającychichrozwój.Strategiatakazwana
allelopatiąstosowanajeststosunkowoczęsto,naprzykładniektóregrzybyipro-
mieniowcewydzielająantybiotykiograniczającerozwójkonkurencyjnychbakterii,
amłodeliściewywłócznika(Myriophyllumsp.)wydzielajązwiązkifenoloweograni-
czającerozwójsinicporostowych,któreograniczająimdostępświatła.Dooddzia-
ływańbezpośrednichnależąrównieżinterakcjemechaniczne,np.:aktywnaobrona
zajętegoterytorium.
Konkurencjamożeprowadzićdoograniczeniatempareprodukcji,niewydolności
fizjologicznej,anawetśmierciniektórychosobników.Mechanizmyteopisywanesą
przezróżnemodelekonkurencjimiędzyinnymimodeleLotkiiVolterryorazme-
chanistycznąteoriękonkurencjiTilmana[Lampertiwsp.,2001].
Interakcjepozytywne–mutualizm
Oddziaływaniepolegającenafizyczniebliskimwystępowaniuosobnikówdwóch
gatunkówbędącedlanichkorzystnetomutualizm(symbioza)Związektakichor-
ganizmówmożebyć–obligatoryjny,gdyobaniemogążyćbezsiebie,naprzykład
porostystanowiącezwiązekgrzybazglonem,wktórymglonydostarczająproduk-
tówfotosyntezy,agrzybyoplatającjechroniąprzednadmiernymnasłonecznieniem
iprzedutratąwilgoci.Innymprzykłademsąbakterieżyjącewprzewodziepokarmo-
wymtermitów;bakterierozkładajądrewno,dostarczaneimwformierozdrobnionej
przezgospodarza,docukrówprostych,atermitykorzystajązproduktówbiodegra-
dacjidrewna.Mrówkiliściarkihodujągrzyby,stanowiącedlanichpokarm.Grzyby
