Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
RozdziałI
nych)substancjiorganicznejzawartejwbiomasieorganizmów.Doprocesówsyntez
komórkowych,poruszania,rozmnażanianiezbędnajestenergia,którąorganizmyuzy-
skująpodczaskatabolizmu(oddychania).Obateprocesy,określanejakometabolizm,
zachodząworganizmiejednocześnieikształtująjegobilansenergetyczny.Ogólnie
możnastwierdzić,żeprocesyanaboliczneodpowiadajązaprzyrostmasyorganicznej,
katabolicznezawytwarzanieenergiiniezbędnejdobudowyskładnikówkomórkowych.
Energiapotrzebnadoprzeprowadzaniaprocesówanabolicznychmożebyćpozy-
skiwananadwapodstawowesposoby:
•Pierwszyznichdotyczyorganizmówautotroficznych,któreposiadajązdolność
pozyskiwaniaenergiizfotonów(stopieńwykorzystaniaenergiiświetlnejopisuje
współczynnikwydajnościkwantowej;jesttoilośćzwiązanegowęglawyrażonawmo-
lachprzypadającanamolzaabsorbowanegoświatła)lubrzadziejenergiichemicznej
dobudowyzwiązkóworganicznychzsubstratównieorganicznych.Energiawykorzy-
stywanajestdoprodukcjizwiązkóworganicznych,produkcjipierwotnej.Faktyczny
przyrostbiomasy–produkcjapierwotnanetto,jestróżnicąpomiędzyprodukcją
pierwotnąbrutto,będącąwartościąhipotetycznąwynikającązwydajnościprocesów
anabolicznych,astratamiwywołanymikatabolizmem.Organizmyautotroficznetworzą
więcgrupęproducentów(sątozwyklerośliny)isąpodstawąbazypokarmowejzktórej
bezpośredniolubpośredniokorzystająwszystkieinneorganizmybiocenozy.
•Drugisposóbpozyskiwaniaenergiireprezentująheterotrofy,którewykorzystują
związkiorganicznepochodzącezorganizmówroślinnych/zwierzęcych.Związkite
sązarównoźródłemenergiiuzyskiwanejnadrodzeoddychania,jakimetabolitów
niezbędnychdosyntezywłasnychskładnikówkomórkowych;aprzyrostbiomasyto
produkcjawtórna.
Produkcjęekosystemówokreślasięm.in.jakoproduktywność–jesttostosunek
wielkościprodukcjipdoistniejącejbiomasyb,wczasierokut.Najbardziejproduk-
tywneekosystemytopolauprawne,rafykoralowe,estuaria(lasy0,042kg/kgrok,
ekosystemywodne17,0kg/kgrok).
1.1.4.2.Piramidatroficzna
Kolejneogniwałańcuchówpokarmowychsiecitroficznejwbiocenozietworzą
poziomypiramidytroficznej,którejpodstawęstanowiąproducenci.Poziomtenjest
odpowiedzialnyzapowstaniecałejbiomasypochodzeniaautotroficznegowekosys-
temie(zaprodukcjępierwotnąnetto).Biomasatatopokarmroślinożerców,tworzą-
cychdrugipoziompiramidy–konsumentówIrzędu.Tezkoleizjadanesąprzez
drapieżców–konsumentówIIrzędu–drapieżnikówpośrednichpoziomówtroficz-
nychposiadającychwobrębieukładułańcuchówtroficznychwbiocenoziezarówno
swojeofiaryjakiswoichdrapieżców.Ostatnimogniwemznajdującymsięnagórze
piramidytroficznejsąszczytowedrapieżniki(wdanejbiocenozieniezjadane).Na
wszystkichpoziomachkonsumenciprzetwarzająkolejnobiomasęzpoziomuniższe-
gonawłasną(produkcjawtórna)–przyprzejściuzpoziomunapoziomobserwuje
sięznacznestratymateriiienergii(rys.1.11).
