Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
RozdziałI
Ekologicznepodstawybioróżnorodności,jakojedenzpierwszychopisałTiene-
mannformułującprawabiocenotyczne.Stwierdziłon,żewrazzewzrostemoferty
środowiska(jegobogactwaabiotycznegoibiotycznego)wzrastaliczbagatunków
wnimwystępujących,przyjednoczesnymspadkuliczebnościosobnikówreprezen-
tującychkażdygatunek.
Prawidłowościtesprawdzająsięwwieluśrodowiskach,szczególniewwodach
zanieczyszczonychzwiązkamiorganicznymiwskutekantropopresji.Wtakimśro-
dowiskuobardzodużymstężeniuskładnikówpokarmowychideficycietlenowym,
gdziedostępnesątylkonieliczne„niszeekologiczne”(mniejgatunkówmożeegzy-
stowaćwpobliżuswojegooptimum)liczbagatunkówjestmała,aleliczebnośćosob-
nikówwobrębiegatunkówbardzoduża.Jestbardzowieleczynnikówwarunkują-
cychpowstawaniebioróżnorodnościglobalnej(chronionejzgodniezKonwencją
SzczytuZiemi2)międzyinnymi:dostępnośćenergii,warunkiklimatyczne,rodzaje
siedlisk,czaswznaczeniustopniasukcesjiiwszerszymewolucyjnym,interakcje
międzygatunkamiorazzaburzenia(m.in.pożary,powodzie).Biocenozystabilnych
środowisk,np.tropikalnychlasówdeszczowych,mająwiększąróżnorodnośćgatun-
kowąniżbiocenozypodlegającesezonowymlubokresowymzakłóceniom.Wstar-
szychbiocenozachrównieżobserwujesięwiększąliczbęgatunkówniżwnowo
powstałych.
Warunkiklimatyczneidostępnośćenergiizwiązanesązpołożeniemgeogra-
ficznym,stądteżwdużejskaliprzestrzennej,obserwujesięprawidłowościzmian
różnorodnościtakiejak:wzrostróżnorodnościodbiegunówdostrefytropikalnej,
mniejsząróżnorodnośćnawyspachniżnakontynentachiinne.Teglobalnetrendy
rozpoznanoprzedewszystkimwbiocenozachlądowychiwprzybrzeżnychbioceno-
zachmorskich.
Znaczeniebioróżnorodności
Wedługdawniejszychpoglądówekologicznychróżnorodnośćbiologicznamiała
sprzyjaćstabilnościbiocenozy.
Imwiększabyłabyróżnorodnośćbiocenozy,tymdłuższełańcuchypokarmowe
iwięcejinterakcjimiędzyorganizmamiorazwiększemożliwościkontrolipoprzez
ujemnesprzężeniazwrotne,którezmniejszałybywahania,atymsamymzwiększały
stabilność[Odum,1982].
Dotychczasjednakniestwierdzonojakwzrostzróżnicowaniabiocenozywda-
nymśrodowiskumożepodnieśćstabilnośćekosystemuwstosunkudozewnętrznych
zmianśrodowiska.
Hipotezęstabilnościbiocenozywynikającejzróżnorodności,wmyślktórejsta-
bilnośćwzrastawrazzróżnorodnościągatunkowąistopniemzłożoności,uznajesię
obecniejakoniedostatecznieudokumentowaną.Wpojęciustabilnościrozróżniasię
conajmniejtrzyformy[Lampertiwsp.,2001,Weiner2003].
•stałość–polegającąnazachowaniuniezmiennościliczbygatunków,osobników
ibiomasy.Przyczynątejstałościmożebyćzarównobrakzmianwarunkówbiotopu,
jakiodpornośćorganizmównadziałaniezakłóceń;
