Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Budowaifunkcjekwasównukleinowych
Kwasdeoksyrybonukleinowy(DNA)znajdujesię
przedewszystkimwjądrzekomórkowym,choć
pewnejegoilościsązlokalizowanerównieżwmi-
tochondriachichloroplastach(wkomórkachroślin-
nych).DNAskładasięzjednosteknazywanychnu-
kleotydami.Sączteryrodzajenukleotydów.Łączą
Genetyka
sięonezesobąitworząłańcuchy.
Kwasrybonu-
kleinowy(RNA)powstajewjądrzekomórkowym.
TakżeRNAskładasięzczterechrodzajównukleoty-
dówtworzącychłańcuchy.Wkomórcewystępują
trzyrodzajekwasurybonukleinowego.Pełniąone
odmiennefunkcje.
BudowaDNA
KażdyznukleotydówDNAskładasięztrzechele-
mentów:zasadyazotowej,cukruorazgrupyfos-
foranowej.Wpojedynczymnukleotydzieznajduje
sięjednazczterechzasadazotowych:adenina,
guanina,cytozynalubtymina.Adeninaiguanina
tozwiązki,zktórychkażdyjestzłożonyzdwóch
pierścieniwęglowych,atyminaicytozyna–zjed-
negopierścieniawęglowego.
grupafosforanowa
nukleotyd
zasada–guanina
Cukremwchodzącymwskład
cząsteczekDNAjestdeoksyryboza.
WmodelachDNAnukleotydyoznacza
sięzapomocąlitersymbolizującychwy-
stępującewnichzasady,tj.nukleotyd
zadeniną-literąA,nukleotydzgu-
aniną-literąG,nukleotydzcytozyną
-literąC,aztyminą-literąT.
Nukleotydyłącząsięzesobąitworządługipoje-
dynczyłańcuchpolinukleotydowy(nić)DNA.Jego
ogniwasąutworzoneprzezpołączonezesobą
grupyfosforanoweicząsteczkideoksyrybozy,akaż-
deogniwojestzwiązanezjednązczterechzasad.
Towłaśniewkolejnościułożenianukleotydów
włańcuchuDNA,czyliwichsekwencji,jestzako-
dowanainformacjagenetycznadotyczącacech
organizmuorazsposobujegofunkcjonowania.
Grupafosforanowa
związujesąsiadującewłań-
cuchucząsteczkicukru.
Wkomórce-pozanukleotydami-znajdująsięteżzwiązki
będącepochodnyminukleotydów,m.in.di-oraztrifosforany,
gdyżgrupafosforanowanukleotydumożesięwiązaćzko-
lejnymicząsteczkamikwasufosforowego.Takpowstajem.in.
adenozyno-5’-trifosforan,inaczejATP
życiakomórki.Doutworzeniawiązaniapomiędzyresztami
,związekniezbędnydo
fosforanowymitrifosforanówjestpotrzebnadużailośćener-
gii,któramożebyćpotemodzyskanapodczasrozpadutego
wiązania.Komórkawykorzystujejąwtrakciewykonywania
wszystkichczynnościżyciowych.Trifosforanysąwięcdlaniej
dobrymmagazynemenergii.Wpochodnychnukleotydównie
jestzakodowanainformacjagenetyczna.
10
BIOLOGIAZTANGRAMEM
