Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
1.BIOTECHNOLOGIAIINŻYNIERIAGENETYCZNAZAGADNIENIAWSTĘPNE
wkrajachbiednych,amniejsząwzamożnejEuropieczyteżAmerycePółnocnej.Zkolei
możliwośćpozyskiwaniażywnościfunkcjonalnej,azatemwzbogaconejnp.wwitami-
ny,mikro-imakroelementyorazinnecenneskładnikiodżywczelubteżoobniżonej
zawartościskładnikówantyodżywczychmaistotneznaczeniezarównodlakrajów
biednych,jakidlabogatych.Bardzodużeznaczeniedlacałejludnościbędąmiały
roślinyzawierającesubstancjefarmakologiczne,czylitzw.jadalneszczepionkirośliny
zawierająceokreśloneleki.Jednakżetegotypuroślinybędątraktowanejakolek,anie
jakożywność,azatemdostępdonichbędziewewłaściwysposóbregulowany.
Szacujesię,żewartośćprodukcjiżywnościmodyfikowanejgenetyczniew1999r.
wynosiłaok.100mldUSD(bezproduktówowłaściwościachfarmakologicznych).
Powierzchniauprawroślintransgenicznychnaświeciew2001r.przekroczyła52mlnha
(byłazatemponadtrzykrotniewiększaniżareałuprawnynaszegokraju),aliczba
farmerówwynosiłaponad5,5mln.Jesttowięcważnydziałgospodarkiświatowej.
Krajowąbiotechnologięcharakteryzują:
1.Działaniagłówniewtakichkierunkachrozwojowych,jak:ochronazdrowia,
produkcjażywnościiochronaśrodowiska.Dotycząonewszczególnościposzukiwań
nowychźródełenergii,rozwojuinżynieriibioprocesowej,kształceniakadr,wpro-
wadzeniauregulowańprawnychiprowadzeniadziałańlegislacyjnych.Niezbędny
będzierównieżpostępwnaukachpodstawowych,m.in.wbiologiiigenetyce
molekularnej.
2.Potencjałnaukowy.Liczbęosóbpracującychwdziedziniebiotechnologiiocenia
sięnaok.1000pracownikównaukowychitechnicznych.Brakujedanychcodoliczby
osóbzatrudnionychwprzemyślebiotechnologicznym.WPolscejestkilkadobrze
wyposażonychośrodkówbadawczych(Gdańsk,Kraków,Łódź,Poznań,Warszawa,
Wrocław),audziałpolskichnaukowcówwliteraturzeświatowejztejdziedzinyjest
znaczny.Niestety,polskiprzemysłjestobecniezbytsłaby,abywykazywaćchoćby
zainteresowaniepracamibadawczymiwdziedziniebiologiiigenetykimolekularnej,nie
mówiącjużoichfinansowaniu.
Wanaliziespołecznegoigospodarczegoznaczeniażywnościnapierwszyplan
wysuwająsiękwestieekonomiczne.oneodmiennewkrajachzamożnych(doktórych
zaliczasię30państwstowarzyszonychwOECD)iwkrajachbiednych(np.kraje
zrzeszonewugrupowaniuG77),którychludnośćczęstogłoduje.Relacjeekonomiczne
międzytymidwomagrupamipaństwokreślasięczęstojakokonfliktmiędzybogatą
isytąPółnocąabiednymigłodnymPołudniem.Wtymkontekścienasuwasięwniosek,
żeprodukcjażywnościjest,,sprawąpolityczną”.Zgodniezopiniąekspertówwłaśnie
nowoczesnebiotechnologieumożliwiątransferknow-how(zang.wiedziećjak),azatem
transfertechnologiiispecjalistów,anie,,darówżywności”dlagłodującychludzi.
Ogólniemożnastwierdzić,żepolskiprzemysłbiotechnologicznyjestrozwinięty
wstopniunajwyżejdostatecznymiopierasiępraktyczniewyłącznienatechnologiach
,,klasycznych”(obejmujeorganizmy,któreniemodyfikowanetechnikamiinżynierii
genetycznej).Związanyjestzzaledwiekilkomabranżami,m.in.zespożywczą
(mleczarstwoorazprzemysłfermentacyjny),farmaceutyczną(produkcjaantybiotyków
iszczepionek),ochronąśrodowiska(biologiczneoczyszczalnieścieków)iprodukcją
biopreparatów.ObecniewPolscetylkonielicznezakładyprodukcyjnestosująnowo-