Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
bIskupWARmIŃskIJÓZEFAmbROżyGERITZ(1783-1867)
skupa.Jakzaznaczyłsamautorpracatajestjedyniepospieszniesporządzonymszki-
cemprzedstawiającymsylwetkęinajważniejszedokonaniaordynariuszaidomaga
sięwiększegopogłębieniatematu.mniejszeznaczeniemakrótkiartykułtegożau-
torawydanywurzędowymczasopiśmiediecezjiwarmińskiej„pastoralblattfürdie
DiözeseErmland“wsetnąrocznicęurodzinbiskupaGeritza2.Jakoprzyczynekdo
biografiiskupiasięnawybranychdokonaniachbiskupa,nawiązująctakżeszerzejdo
jegodziałalnościpolitycznejwokresieWiosnyLudów.Najobszerniejszeopracowa-
nienatematJózefaAmbrożegoGeritzawjęzykupolskimstanowiąnatomiastbio-
gramyzdwóchkolejnychwydańPocztubiskupówwarmińskichautorstwawspółcze-
snychhistorykówWarmii:stanisławaAchremczykaiJanuszaJasińskiego3.Nauwagę
zasługujezwłaszczabiogramzdrugiegowydaniazbiorowejpracy,wktórymJanusz
Jasińskiomawiaszerzejróżnezagadnieniaiinicjatywy,wktóreangażowałsiębiskup,
bądźudzielałkościelnejaprobaty.DziałalnośćpolitycznąbiskupaGeritzajakoposła
dosejmuRzeszyweFrankfurcienadmenemiporezygnacjizmandatuopisujepo-
krótcehistorykbernhardmariaRosenbergwartykulezamieszczonymwczasopi-
śmiewarmińskim„ZeitschriffürdieGeschichteundAltertumskundeErmlands“4.
pozatyminiecoszerszymimonografiamiiartykułaminatematbiskupaGeritza
istniejejedynieszeregkrótkichtreściowo,polsko-iniemieckojęzycznychbiogra-
mówsłownikowych5iencyklopedycznych6,czybiogramuwurzędowymzesta-
2F.Hipler,ZumAndenkenanJosephusAmbrosiusGeritz,„pastoralblattfürdieDiözese
Ermland“[dalej:pDE]15(1883),s.37-40.
3s.Achremczyk,JózefAmbrożyGeritz(1841-1867),w:Poczetbiskupówwarmińskich,red.
s.Achremczyk,R.marchwiński,J.przeracki,Olsztyn1994,s.207-212;J.Jasiński,JózefAmbrożyGe-
ritz,w:Poczetbiskupówwarmińskich[dalej:pbW],red.s.Achremczyk,Olsztyn2008,s.401-412.
4b.m.Rosenberg,BeiträgezurGeschichtedespolitischenLebensinErmlandwährenddes
Vormärzundder1848erRevolution,„ZeitschriffürdieGeschichteundAltertumskundeErm-
lands“[dalej:ZGAE]31-32(1967-1968),s.239-319.
5Geritz:JosephAmbrosius,w:AllgemeineDeutscheBiographie[dalej:ADb],t.9,red.R.Frei-
herrvonLiliencron,Leipzig1879,s.1;A.poschmann,Geritz,JosefAmbrosius,w:Altpreussische
Biographie,t.1,red.Ch.krollmann,königsberg1941,s.209-210;T.Oracki,Słownikbiografcz-
nyWarmii,MazuriPowiśla:odpołowyXVw.do1945roku[dalej:OrackiI],Warszawa1963,
s.83;Tenże,SłownikbiografcznyWarmii,MazuriPowiślaXIXiXXwieku(do1945roku)
[dalej:OrackiII],Warszawa1983,s.107-108;G.Reiferscheid,Geritz,JosephAmbrosius(1783-
1867),w:DieBischöfederdeutschprachigenLänder1785/1803bis1945.EinbiographischesLexi-
kon[dalej:bDL],red.E.Gatz,berlin1983,s.244-245;m.borzyszkowski,GeritzAmbrożyJózef,
w:SłownikbiografcznyKapitułyWarmińskiej[dalej:sbkW],red.J.Guzowski,Olsztyn1996,
s.68;A.kopiczko,Duchowieństwokatolickiediecezjiwarmińskiejwlatach1525-1821.Cz.2,
Słownik[dalej:DkDWII],Olsztyn2000,s.88-89;p
.Nitecki,BiskupiKościoławPolscewla-
tach965-1999.Słownikbiografczny,Warszawa2000,kol.114;GeritzJózefAmbroży,w:Słownik
Warmii(historyczno-geografczny)[dalej:sWHG],opr.J.Chłosta,Olsztyn2002,s.110.
6J.bazydło,GeritzJózefAmbrożybp,w:Encyklopediakatolicka[dalej:Ek],t.5,kol.1000-1001.
