Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
mojejrzeczywistości,wjejszczelinachtkwiąresztki
przeszłości,jakzamrożonybakcyl,któryatakuje
naprzednówku,gdyzmęczoneciałoiduchsiętegonie
spodziewają.
HertaMülleropowiedziałamipóźniej,żespotykając
ludzidorastającychwkomunizmie,potrafibezbłędnie
rozpoznaćpewneśladysystemuprzechowywaneprzez
ichciała,ujawniającesięwichsposobiemówieniaczy
poruszaniasię(przesadnagestykulacja,zbytgłośny
śmiech,nadmiernauprzejmośćlubnieuzasadniona
agresja,skłonnośćdosentymentalizmu,obsesyjna
nieufnośćigotowośćdosamoponiżeniawobliczu
każdejwładzy).Osobliwespoiwo,niczymduchowy
tatuaż,poktórymmożnarozpoznać„swoich”.
Wstawiamcudzysłów,bopiętnonosząwsobieina
sobiezarównoofiary,jakisprawcy.Zarażeni
sąwszyscy,conieznaczy,żewszyscydowszystkich
chcąsięprzyznać.
Prawdziwieprzerażającąchwiląjestjednakta,gdy
podobneśladypojawiająsięwgestachosób,które
zewzględunaswójwiekniedoświadczyłyopresji
bezpośrednio.Skądsiętobierze?–pytałemMüller.
Zjakimrodzajemosmozymamytudoczynienia?Jeśli
stycznośćniejestpotrzebna,tobyćmożewirus
rozprzestrzeniasięwinny–bardziejutajony–sposób?
Amożetowogóleniejestwirus,tylko„skaza
genetyczna”,zakodowanywkulturowymDNAwzór
zachowania,któryoddawna(alejakdawna?)kształtuje
naszegoducha,ustawianasząwyobraźnię,kalibruje
nasząpercepcjęisprawia,żeciałoreagujenaimpulsy?
4
Alewlatachdziewięćdziesiątychtakarefleksjabyładla
mnieniedostępna.Mogłemjedyniereagować.
Radziłemsobiejakośzapomocąnaiwnej,ślepejwiary
wniewyczerpywalnemożliwościliteratury.Jeśliczujesz,
żecośprzejmujenadtobąkontrolę,aleniewiesz,
