Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
LeCorbusier–EmileAillaud–RicardoBofill:trzyetapywhistorii…
igalerie,parki,eleganckiepasaże,oświetlonepromenady–związanabyła
ztriumfemklasyśredniej.PrzebudowaParyżazainicjowanaprzezGeor-
ges’aHaussmanna–zdaniemLeCorbusieraidealnywzórorganizacji
wielkiejmiejskiejinwestycji–przyniosłamiastunietylkokorzyściwpo-
stacinowychszerokichulicikamieniczmieszkaniami,corazczęściej
wyposażonychwgaz,dużeoknaiwysokiepomieszczenia,aledoprowa-
dziłatakżedocorazwiększejpolaryzacjispołecznej.Wykształciłasiętam
społecznageografiamiastazpodziałemnabiedneibogatedzielnice,któ-
rychmieszkańcymieliniewielemożliwościkontaktu.Wbiedniejszych
historycznebudynkiuległyparcelacji,dużepomieszczeniadzielonona
mniejsze,częstododającdodatkowesufityidzieląclokalenaminiatu-
rowekomórki,dobudowywanochybotliweschody,czasempoprostu
drabiny,zagospodarowywanostrychy,piwnice,stajnie.Nieistniałyka-
nalizacjaiogrzewanie,dostępdowodybyłutrudniony.Głódmieszkań
spowodowałznacznywzrostkosztówwynajmu,któregoschematzaczął
przypominaćswoistysystempokarmowy:głównylokatormieszkania
podnajmowałjekolejnym,cizaśkolejnym,powodującnienaturalny
wzrostkosztuwynajmu.Istniałanawetmożliwośćwynajęciapołowy
łóżka,któresłużyłokilkukolejnymnajemcomiktóregocenęnormował
stopieńczystościpościeli
5
.Miastozaczęłostopniowowkraczaćnarol-
niczedotejporyprzedmieścia.WprzypadkuParyżawokółfortyfikacji
istniejącychdolat40.XXw.(wstrefie,wktórejfunkcjonowałzakaz
wznoszeniatrwałychkonstrukcji)powstałatzw.zona–strefaslumsów.
W1926rokutęstrefębiedyotaczającąmiastoświatełzamieszkiwało
42tys.osób
6
.
NierównościspołeczneiproblemmieszkaniowywtrakcieXIXw.
stawałysięzzagadnieniamarginalizowanegokwestiącorazbardziej
nwidzialną”.Rosnącezainteresowaniebudownictwemsocjalnymtak-
żezestronyuznanycharchitektów(TonyGarnier,HenriSauvage)
sprawiło,żewramachtegorodzajuinwestycjizaczętoszukaćspecy-
ficznychrozwiązańartystycznych.Dotejporyarchitekcibylibowiem
zaledwiewykonawcaminarzuconychprogramów.FrançoiseChoay
nazywatenetapnprzedurbanistycznym”(koncepcjezespołówarchi-
tektonicznychtworzyliwtedydziałaczespołeczniipolityczni,leka-
rze,higieniści,pisarze),wyznaczającnastępniefazęnurbanistyczną”,
5
Relacjonujęza:N.Evenson,Paris.Leshéritiersd’Haussmann.Centansdetra-
vauxetd’urbanisme,EcoleNationaleSupérieuredesBeaux-Arts,PressesUniversi-
tairesdeGrenoble,Grenoble1983,s.214.
6
Por.N.Evenson,Paris.Leshéritiersd’Haussmann.Centansdetravauxetd’ur-
banisme,dz.cyt.,s.217.
