Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LeCorbusier–EmileAillaud–RicardoBofill:trzyetapywhistorii…
41
Promowanorozwiązaniaprzestrzennenawiązującedokoncepcjicité-
-jardin.JedenzposłówzpartiirepublikańskiejFrédéricBrune–prze-
wodniczącyOfcePublicHBMdelaVilledeParisopisałtonastępująco:
Chcieliśmyzastąpićbudynkiwielorodzinnerozległymimiastami-ogroda-
mi,gdzierobotnikznalazłbypowietrze,światło,higienę,ogród,wktórym
poskończonymdniumógłbyodpocząćpotrudachpracywfabryce
13
.
HBMbyłprogramemskierowanymgłówniedourzędnikówniższe-
goszczeblaiuboższejklasyśredniej,atakżewykwalifikowanychrobot-
ników.DomywielorodzinnepowstawaływprzypadkuParyżagłównie
namiejscudawnychfortyfikacjilubwramachrewitalizacjizaniedba-
nychdzielnicmiasta.Charakterystycznebudynkizeszkieletemnośnym
zbetonu,aelewacjamizdobionymiczerwonąiżółtącegłą,zmotywami
zaczerpniętymizarchitekturyregionalnej(np.szczytamiifragmentami
okonstrukcjiszachulcowej)byłybliskietradycjonalistycznymgustom.
Wlatach20.i30.(równieżwkręguHBM)rozwinęłasięfran-
cuskainterpretacjaideimiast-ogrodów(cités-jardins)
14
.Wwersji
francuskiejmiałytobyćniesamodzielneośrodkimiejskie,aletzw.
przedmieścia-ogrody(banlieues-jardins).Programspółdzielczyprzed-
stawionyprzezHowardazostałtucałkowiciezniesiony.Dziękidzia-
łalnościHenriegoSelliera,politykazwiązanegozradykalnąlewicą
iwieloletniegomerapodparyskiegoSuresnes,orazdziękidotacjom
państwowymwlatach1921–1939zrealizowanowokółParyżapięt-
naścietegotypuzałożeń(m.in.wmiejscowościachDrancy,Nanterre,
Cachan,SuresnesiDugny)
15
.
Choćtaniemieszkaniestałosięjednymznajważniejszychtema-
tówmodernizmu,francuskierealizacjetegotypuniezwyklerzadko
reprezentująkierunekawangardowy.
Trzebawtymmiejscuzaznaczyć
13
Cyt.za:T.Benton,LaréponsedeLeCorbusierdlaloiLoucheur,w:
LeCorbusier.Uneencyclopédie,dz.cyt.,s.237.
14
Por.E.Howard,Miasta-ogrodyjutra,tłum.M.Trykozko,CentrumArchi-
tektury,Warszawa2015.WeFrancjiteoretykiemruchubyłGeorgesBenoit-Lévy
(por.jegoLacité-jardin,1904).
15
HenriSallier(1883–1943)uważanyjestzajednegoznajważniejszychpropa-
gatorówideitanichmieszkańdlarobotnikóworazkoncepcjimiasta-ogrodu.Wraz
zMarcelemPoëtebyłprezeseml’OfcedépartementaldesHabitationsdbonmarché
delaSeineil’Ecoledeshautesétudesurbaines(EHEU;dziśparyskiInstytutUrba-
nistyki)orazzałożycieleml’Associationfrançaisepourl’urbanisme.Jakozwolennik
radykalnejlewicybyłrównieżczłonkiemSekcjiFrancuskiejMiędzynarodówkiRo-
botniczej–SFIOorazministremzdrowiawczasierządówFrontuLudowego.
