Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
miast,miasteczekiwsi–niezrąkhitlerowskiego
okupanta,aleodkulibombrosyjskiegonajeźdźcy,
któregocynicznapropagandagłosi,żeczynito…
„wsamoobronie”i„chronimieszkańcówUkrainyprzed
ludobójstwem”.
Zdawałobysię,żeargumentacjatajestnatyle
zakłamanaioderwanaodrzeczywistości,żeniemoże
trafićdoprzekonaniakomukolwiek.Nicbardziejmylnego!
WasilijGrossman,wybitnyrosyjskipisarz,miałodwagę,
bywswejporuszającejpowieści
Życieilos
(ukończonej
w1960r.)ukazaćpodobieństwaizbrodnicząnaturęobu
totalitarnychreżimów–hitlerowskiegoistalinowskiego.
Pisał:„Pierwszapołowawiekudwudziestegoprzejdzie
dohistorii,jakoepokatotalnej,usankcjonowanejteoriami
społecznymiirasowymilikwidacjiolbrzymichwarstw
ludnościEuropy.Współczesnośćzezrozumiałą
skromnościąmilczynatentemat”.Przestrzegałrównież:
„Zmiananaturyludzkiejzapowiadapowszechny
iostatecznytriumfdyktaturypaństwa,niezmiennośćzaś
dążeniadowolnościjestwyrokiemnapaństwo
totalitarne”[
Życieilos
,tłum.J.Czech,W.A.B.,Warszawa
2009,s.215].
GregorZiemer,dyrektoramerykańskiejszkoły
wBerliniewlatach1929–1939,opublikowałw1940roku
reportażofanatycznejedukacji
Jakwychowaćnazistę
[polskaedycja:tłum.A.Kamińska,ZnakLiteranova,
Kraków2021].Przedstawiłwnim,wjakisposób
cywilizowanynaród–wybitnychuczonych,pisarzy,
poetów,kompozytorów–ukształtowanyzostałwciągu
pięciulat(1933–1938)wnienawistnymotłoch.Opisuje
przykładowąlekcję,naktórejnazistowskanauczycielka
uzasadniałapogardęinienawiśćNiemcówdoPolski:
„Polacy!Czesi!Francuzi!DieEngländer!Wszyscyrównie
