Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Problembogactwaiubóstwaznajdujesięwcentrumzainteresowaniajużod
wieków.Wpierwszejkolejnościzajmowalisięnimfilozofowieepokistarożyt-
ności,oczymświadcząpublikacjepozostawioneprzezstarożytnychGreków
orazRzymian.Późniejzagadnienietonurtowałoscholastykówimyślicieliepoki
nowożytnej.Wichrozważaniachdostrzegasiędwoistośćspojrzenia:zjednej
stronykrytykująnadmierneprzywiązaniedorzeczymaterialnychipogońzabo-
gactwem,potępiająchciwośćinieetycznepostępowanie,azdrugiej,wyrastając
zprawanaturalnego,akceptująnierównościmajątkowemiędzyludźmi(nierów-
nościstanoweiwarstwowedeterminowałymiejsceorazrolęczłowiekawżyciu
politycznym,społecznymiekonomicznym)iaprobujądziałaniasprzyjająceboga-
ceniusię,podwarunkiemwsparciaubogich(opowiadalisięzaprowadzeniem
działalnościdobroczynnej,alesprzeciwialisiężebractwuiwłóczęgostwu).
Zpowyższegowynika,żewrealiachprzedindustrialnychproblembogac-
twaorazubóstwabyłściślepowiązanyzfilozofiąnaturalnejsprawiedliwości
(zkoncepcjąporządkunaturalnego–odwiecznego),któraokreślałacałokształt
zależnościpomiędzybogatymiiubogimi,aprobującnierównościekonomiczne
(atymsamymspołeczneipolityczne),gdyżbyłyonewsposóbnaturalnywpisa-
newistniejącerozwiązaniaspołeczno-ekonomiczno-polityczne.
Wrazzupływemczasuiewolucjąstosunkówspołeczno-ekonomicznychfi-
lozofianaturalnejsprawiedliwościzaczęłarodzićsprzeciw,ajejzałożeniabyły
negowaneprzezosiemnastowiecznychfilozofów,wtym:JohnaLocke’a,Thomasa
Hobbesa,DavidaHume’a,Jeremy’egoBenthama.Ewolucjastosunkówspołeczno-
-ekonomicznychuruchomiłamechanizmrewolucjiindustrialnej,tj.procesprze-
obrażeńwsferachtechnicznej(nowerozwiązaniatechniczneprzyspieszyłypro-
cesprzechodzeniaodpracyręcznejdopracymaszynowej),ekonomicznej(nowy
systemprodukcjiwiązałsięzprzebudowąstosunkówwłasnościowych,wpro-
wadzającmotywindywidualnejkorzyści,sprzyjałrozwojowiprodukcjiprzemy-
słowejispecjalizacji,zwiększałwydajnośćpracyiobniżałkosztyprodukcji,
atakżepoprawiałjakośćipobudzałpopyt)orazspołecznej(nowerealiażycia
gospodarczegorozpoczęłyprzejścieodspołeczeństwawiejskiegodospołeczeń-
stwaprzemysłowego–miejskiego,atowiązałosięzzanikiemstanowegoukła-
duspołecznegoinarodzinamiklasowejorganizacjispołeczeństwa).
