Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
BohdanPniewski–warszawskiarchitektXXwieku
prezentacjibyłowyeksponowaniepracarchitektówzrzeszonychwSAPwDzia-
leSztukinaWystawieKrajowejwPoznaniuw1929roku
65
.
Oilezwiązkizarchitekturąawangardowąwykazywałjużomawiany
projektkonkursowygmachuMinisterstwaWyznańReligijnychiOświecenia
Publicznego,otylejeszczedobitniejdostrzecjemożnawnagrodzonejpracy
Pniewskiegonainnykonkurs:nagmachBankuGospodarstwaKrajowego
iMinisterstwaRobótPublicznychwAlejachJerozolimskich,uzbieguzNo-
wymŚwiatem(1927)
66
.
NakonkursiejurydostrzegłodwaprojektyPniewskiego,wykonanewspól-
niezJanemStefanowiczemiStefanemSienickim:jedenuzyskałIIInagrodę,
drugiemuprzyznanoVzakup.Wpracynagrodzonejwykorzystanowyekspo-
nowanenarożneusytuowaniebudynku,opierającpomysłkompozycyjnyna
grzeasymetrycznychbrył,silnieskontrastowanychwukładzie(il.9).Od-
miennośćposzczególnychelementów,różniącychsiętakżefakturą,jaki(naj-
prawdopodobniej)przewidywanąbarwą,podkreślonowsugestywnymszkicu
perspektywicznym(podobnymwmanierzedoprojektudrukarniDPrasyPol-
skiej”z1926rokuMaksymilianaGoldbergaiHipolitaRutkowskiego).Czę-
ściowarezygnacjazjednolitej,wysokiejzabudowyobrzeżnej(zasadnicząbryłę
BGK,cofniętąwgłąbparceli,poprzedzaćmiałyodulicyparterowetrakty)oraz
zarzuceniepojawiającychsięniemalwewszystkichpracachkonkurentów
nawiązańdoklasycznegotrójpodziałukompozycjiczyniłytenprojektjedną
zdwóchnajsilniejmodernizującychpropozycjinakonkursie(obokprojektu
zespołuWładysławSzwarcenberg-CzernyiTadeuszŁobos).
NieulegawątpliwościsilnyzwiązekprojektuPniewskiego,SienickiegoiSte-
fanowiczazofensywąnowoczesnejfunkcjonalistycznejarchitekturywEuropie
ok.1925–1927.Trudnowskazaćjednoznaczneźródłainspiracji;podobneprace
powstawaływówczasnp.wkręguwłoskiejGruppo7czyteżwNiemczech
(projektyiszkiceLudwigaHilberseimera,m.in.rysunkidoGroßstadtarchite-
ktur).Podkreślonepodziaływertykalnewpartiiwysokościowejmogłypozo-
stawaćwzwiązkuzprojektamiszklanychwieżowcówLudwigaMiesavander
Rohezpoczątkulatdwudziestych.Nowoczesnośćidynamizmprojektuzespołu
Pniewski–Sienicki–Stefanowicz,szczególniewpartiibudynkuBGK,możnaby
zapewneinterpretowaćjakopróbęmetaforycznegouchwyceniafunkcjitego
banku–jednegozgłównychmotorówgospodarczegorozwojuPolski.
65
PniewskiwystawiłprojektydomówspółdzielnimieszkaniowychSłońceiStrzechaUrzęd-
nicza,williOłdakowskichnaSaskiejKępieorazpawilonufirmyHersenaPWK.KatalogDziału
SztukiPowsz.WystawyKrajowej,Poznań1929,s.203–204.NawystawiePniewskiuzyskałzłoty
medal(Ankietapersonalna1950).
66
Konkurszostałrozstrzygnięty24sierpnia1927roku,pierwszanagrodaprzypadłaRudol-
fowiŚwierczyńskiemu.E.Norwerth,KonkursnabudowęgmachuMinisterstwaRobótPublicznych
iBankuGospodarstwaKrajowego,DArchitekturaiBudownictwo”R.3:1927,s.307–333.
ReprodukcjapracynagrodzonejtakżewPierwszyRocznikSAP,s.46–47.
