Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
BohdanPniewski–warszawskiarchitektXXwieku
funkcjonalistycznejarchitekturyprzezsamorządymiastprzedewszystkim
niemieckich(m.in.Berlin,Frankfurt,Dessau),aletakżeholenderskich(Hoek
vanHolland),francuskich(Paryż)ibelgijskich(Bruksela).
ZkrótkiegofunkcjonalistycznegookresutwórczościPniewskiegopochodzą
dwazrealizowanezespołydomówszeregowychwWarszawie:koloniaSłoń-
cenaMokotowie(przyulicyMadalińskiego,1928–1929,il.13,14)
70
iStrzechaUrzędniczanaŻoliborzu(przyulicachKochowskiegoiPodsta-
rościch,proj.1928,realizacja1931–1932i1933–1934;il.15,16)
71
.Podej-
mowałyoneklasycznydlaruchunowoczesnegotematdomuszeregowego,
wielokrotnieopracowywanyprzezarchitektówzkręguNeuesBauen.Zwarte,
prostopadłościennebryłydomkówopurystycznejbielitynkowanychścian
irównymrytmiepoziomychotworówokiennychoznormalizowanejstolarce
wskazywałynawerkbundowskipraktycyzmarchitekta,przełamanyatrakcyjną
plastycznieażurowąosłonązewnętrznychschodówwkoloniiSłońce(po-
dobnerozwiązaniemożnaznaleźćnp.wosiedluPraunheimErnstaMayawe
FrankfurcienadMenem),czyteżniezrealizowanymiolbrzymimikulami
uwejściadomkówkoloniiStrzechaUrzędnicza.Doruchunowoczesnego
Pniewskinawiązywałdążącdomaksymalniejednoprzestrzennejorganizacji
wnętrza,przezrozwiązaniedolnychkondygnacjiwformiewielkiegohallu,
zmożliwościąpodziałunamniejszepomieszczenia.Oczywistymznakiemroz-
poznawczymnowejarchitekturybyłtakżepojawiającysięwprojektachkolonii
tarasnadachu.
Budowakoloniispowodowała,żeprzezkilkalatPniewskibywałkojarzony
zfunkcjonalistycznąawangardą.Odwrócenieodulicygłównychpomieszczeń
mieszkalnychwkoloniiSłońce,spowodowanedążeniemdouzyskaniaich
najkorzystniejszegonasłonecznienia,uznanowśrodowiskuarchitektonicznym
zarozwiązaniewyjątkowospektakularneiśmiałe,skądinądzupełniepomijając
możliweprzecieżbezpośrednieinspiracjearchitekturągarden-citymovement
72
.
Obiekoloniemogływzbudzaćzainteresowanietakżejakospektakularny
przykładwkraczanianowoczesnejarchitekturydogwałtowaniezabudowują-
cychsięwówczasdzielnic:MokotowaiŻoliborza.Swąsprawnośćwposłu-
giwaniusięestetykąawangardyPniewskizademonstrowałwznamiennym
momencie:rok1928tomomentnasileniaruchubudowlanego,spowodowany
poprawąkoniunkturyiprzyznaniemkredytówbrytyjskichiamerykańskich,
70
DrugiRocznikSAP,s.64.ZespółrysunkówwzbiorachMNW,wspuściźniePniewskiego,
Rottermund,Katalog,s.35.
71
DrugiRocznikSAP,s.62–63.Koloniemieszkalneprojektuarch.B.Pniewskiego,DArchi-
tekturaiBudownictwo”R.7:1931,nr4,s.142–149;SpółdzielczośćmieszkaniowawPolsce,cz.2:
Spółdzielniemieszkaniowo-budowlane,Warszawa1937[1938],s.46,70.Rysunkiwzbiorach
MNW,wspuściźniePniewskiego,Rottermund,Katalog,s.34–35.
72
A.Raniecki,ArchitektBohdanPniewskiwokresiemiędzywojennym.Wspomnieniazczasów
bliskichzemnąkontaktów,DArchitektura”R.19:1965,nr12,s.506.
