Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
słowybitnywkładwrozwójpolskiej,anawetświatowejkulturymuzycznej89.
UrodzonywGrodnie,przezwielelatdyrygowałwTeatrzeMaryjskim(póź-
niejKirowa)iwFilharmoniiLeningradzkiej.Zachęconywcześniejszymisuk-
cesamiartystycznyminapolskimgruncie,w1930r.osiadłwWarszawie,gdzie
opróczzajęćwkonserwatoriumprowadziłspektaklewTeatrzeWielkim,
sporadyczniewystępowałwFilharmonii.Wśródfilharmonicznychsłuchaczy
odnosiłwielkiesukcesy(wrepertuarzerosyjskimXIX–XXw.),wprzeciwień-
stwiedoFitelberga,któregonowoczesnepreferencjerepertuarowenieprzy-
nosiłyentuzjazmupubliczności.Działalnośćobupostacispowodowałacha-
rakterystyczny(iwytworzonypóźniejwstosunkudoBohdanaWodiczkioraz
WitoldaRowickiego)spórdwóchobozów(aspekttowarzyskistarciaobozów
Fitelberg–Bierdiajewłączyłsię,jakpiszeZbigniewDrzewiecki90,zczęstym
przebywaniemFitelbergawtowarzystwieDmłodzikompozytorskiej”ikry-
tykówuważanychzapostępowych,Bierdiajewzaśwolałspędzaćczaswolny
wdomu).Chociażwewspomnieniachmuzykówztamtegookresuznajdu-
jemyróżnerelacjenatematprecyzjidyrygenckiejBierdiajewa,jegoumie-
jętnościpedagogicznychiznajomościrepertuaru91,obserwatorzysązgodni
wtym,żedyrygentfrapowałówczesnąipowojennąpublicznośćekspresją
swoichinterpretacji,potrafiłoperowaćtakżezestawemumiejętności,które
czyniłymuzykęinteresującądramaturgicznie–prowadzićwzróżnicowany
sposóbfrazę,cieniowaćdynamikę,plastycznieuwypuklaćkulminacjeirzeźbić
wmisternychfakturachutworów.WedługKazimierzaWiłkomirskiegoów
stylmiałbyćdlaówczesnejpublicznościniekiedybardziejprzekonującyniż
dualistycznasztukadyrygenckaFitelberga:
89
Równieznaczącą,choćnieobfitującąwtakznacznąliczbęwybitnychwychowanków,była
szkoładyrygenckaStanisławaWisłockiego,wywodzącasięodGoerge’aEnescu.Trzeba
zaznaczyć,żeuczniowieBierdiajewawytworzyliwłasneszkołydyrygentury,wśródktó-
rychwyróżniałasięliniaHenrykaCzyża,AdamaKopycińskiegoiBohdanaWodiczki.
Por.M.Klubiński,Dyrygenturajakobudowanienowegoświata.Nikisch,Bierdiajew,Talich,
Wodiczko-kapelmistrzowiemodernistyczni?,referatnaOgólnopolskiejSesjiNaukowej
WalerianBierdiajewinmemoriam,Poznań,8-9V2016(wprzygotowaniudowydania).
90
Z.Drzewiecki,dz.cyt.,s.83.
91
Podajmydwaprzykłady:AndrzejPanufnik,uformowanyjakodyrygentprzez
Philippe’aGaubertaiFelixaWeingartnera,twierdziłznowu,żelekcjeuBierdiajewa
wprzedwojennejPWSMpolegałynaniewolniczympowtarzaniuruchówmistrzairezyg-
nacjiprzezpedagogazomawianiabudowy,instrumentacji,frazowaniautworów(A.Pa-
nufnik,Panufnikosobie,Warszawa1990,s.47).NatenproblemzwracauwagęB.Bole-
sławska(Panufnikosobie,dz.cyt.,s.44).Niektórzyuczniowieomawiająmankamenty
metodypedagogicznejBierdiajewa:nintuicjonizm”(Cz.Lewicki,wypowiedźwaneksiedo
pracyA.Jagiełło,dz.cyt.),dystansdoprzedstawianiaproblematykiutworu,skłonnośćdo
prezentacji,jaknależyzadyrygowaćutworem(Z.SzczepańskiwpracyA.Jagiełło,dz.cyt.),
nciężkawątechnikę”(R.Sosnowski,wypowiedźwaneksiedopracyA.Jagiełło,dz.cyt.).
40
