Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dochodzirównieżdosyntezyglukozyzaminokwasów(glukoneogeneza),cojednak
przyczyniasiędonadmiernegokatabolizmubiałekmięśniowych.Zjawiskoodwrotne
możeprowadzićdosyntezyniektórychaminokwasów(np.alaniny),atakżeprzekształ-
caniaglukozywtriacyloglicerole,odkładanenastępniejakotłuszczzapasowy.
Wspomniećtakżenależy,żeniektórewęglowodanywchodząwskładróżnychukładów
komórkowych.Naprzykładwtkancełącznejwystępująmukopolisacharydy.Ważnym
składnikiembłonkomórkowychsąglikoproteiny,arybozaideoksyrybozawchodzą
wskładkwasówrybonukleinowego(RNA)ideoksyrybonukleinowego(DNA).Ważne
jestrównieżoddziaływaniewęglowodanów,azwłaszczasacharozy,nazmysłsmaku,
coczęstodecydujeonaszychpreferencjach.Szczególneznaczeniebłonnikapokarmo-
wegowżywieniuczłowiekapoleganajegowłaściwościachfizykochemicznych,do
którychnależyzaliczyć:lepkość,zdolnośćwiązaniawodyiwymianykationów,atakże
zdolnościsorpcyjne.Podkreślićtakżetrzeba,żebłonnikpokarmowywprawdzienie
jestmateriałemenergetycznym,leczmadużeznaczeniewprofilaktycezdrowotnej.
Pełnionfunkcjęadsorbenta(zdolnośćdowiązaniakwasówżółciowych,cholesterolu
iwieluinnychsubstancji),wypełniaczaorazregulatoraprocesówzachodzącychwprze-
wodziepokarmowym.Wpływbłonnikapokarmowegonastymulacjęruchówperystal-
tycznychumożliwiaskrócenieczasupasażujelitowegoorazułatwiausuwanieniestra-
wionychresztekpokarmuizaadsorbowanychtoksycznychsubstancji.Niektóreskład-
nikibłonnikapokarmowego(pektyny,hemicelulozy)stanowiąpożywkędladrobno-
ustrojów,cowistotnysposóbwpływanaskładmikrofloryjelitowej.
II.1.2.1.Zapotrzebowanieorganizmuczłowieka
nawęglowodany
Węglowodanytraktowanesąprzedewszystkimjakomateriałdostarczającyorganizmowi
człowiekaenergiimetabolicznej.Istotnejestwięcwjakimstopniuwęglowodanypo-
winnypokrywaćzapotrzebowanieenergetyczne.Podstawąjestzałożenie,żepozaspo-
kojeniuzapotrzebowaniaorganizmuczłowiekanabiałkoitłuszcz,pozostałepotrzeby
energetycznezostanąpokryteprzezwęglowodany.Przyjmując,żecałodziennaracja
pokarmowaskładasięztrzechpodstawowychskładnikówenergetycznych,ustalono
ichprzybliżonewzajemneproporcje,którewprocentachwyrażająilośćenergiidostar-
czanejprzezposzczególneskładniki.Napodstawiebadańnadspożyciemżywności
wykazano,żetłuszczeniepowinnypokrywaćwięcejniż30%zapotrzebowaniaenerge-
tycznego,białka10-15%,apozostałączęść,czyli50-65%,węglowodany.Obecnie
corazbardziejjednakzalecasięzwiększeniespożyciawęglowodanów,kosztemogra-
niczeniaspożyciatłuszczów.
Zalecanenormyzapotrzebowanianaenergięorazskładnikiodżywcze,wyrażonewokre-
ślonychjednostkach,przedstawiająodpowiednietabeleopracowanedlaposzczegól-
nychgrupludnościwzależnościodwieku.Napodstawiepowyższychzałożeńmożna
obliczyć,ilewęglowodanówwgramachpowinienspożyćczłowiekookreślonychpa-
rametrach,dotyczącychpłci,wieku,masyciała,aktywnościfizycznej.Możnaprzyjąć
założenie,żerozpatrywanyprzeznasosobnikjestmężczyznąwwieku25lat,omasie
70kg,ajegoaktywnośćfizycznajestśrednia.Ustalono(napodstawiepomiarówlub
ztabel),żejegodobowywydatekenergetycznykształtujesięnapoziomie3000kcal.
Wydatektenpowinienbyćpokrytyw30%przeztłuszcze,w12%przezbiałkoiw58%
39