Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Brońidyplomacja
wmiędzynarodowymhandlubroniąbyłyprzejściowe.Wrazzpojawianiemsięnowych
zagrożeńmiędzynarodowegobezpieczeństwaponownierosłarolabronijakotradycyj-
niepostrzeganegośrodkaochronyinteresówbezpieczeństwaindywidualnegoizbioro-
wego.Ichociażnawieleobecnychwspółcześniezagrożeńniesposóbodpowiedzieć
przyużyciunawetnajnowocześniejszychsystemówzbrojeniowych,tojednaknapo-
czątkuXXIwiekubrońciąglestanowiważnyelementoddziaływaniawstosunkachmię-
dzynarodowych.Problemeksportu,acozatymidzie,rozprzestrzenianiabronikonwen-
cjonalnejmożebyćpostrzeganyzwieluperspektyw.Dlazrozumienia,jakąrolępełnią
transferymilitarnewrozstrzyganiuglobalnychkwestiipolitycznych,należyprzedstawić
znaczeniebroninapoziomiejednostkowymispołecznym.Posiadaonazasadniczodwa,
sprzecznezesobąwymiary–jestnarzędziemsłużącymobronieprzedzagrożeniemoraz
narzędziemprzemocy.KwestiapowyższajestszczególniewyrazistawStanachZjed-
noczonych,zewzględunasilnetradycjewiążącefaktposiadaniabroniprzezobywateli
zichprawemdowolnościiochronywłasności.Jednakwtymsamymkraju,gdziebroń
stanowijedenzelementówwolnościowegoetosu,jużpodkonieclat70.stwierdzono,że
rozmiarprzemocyzwiązanyzpowszechnościąposiadaniabroniwśródspołeczeństwa
stanowiproblemzzakresuzdrowiapublicznego.W1996rokuŚwiatowaOrganizacja
Zdrowiauznałaprzemocdokonywanąprzyużyciubroniręcznejzapandemię.Każdego
rokuśmierćwwynikuużyciabronipalnejponosiokoło200tys.osóbjedyniewkrajach,
któreniesąstronamikonfliktówmilitarnych1.
Poruszonewyżejzagadnienie,jakiwieleinnychzjawiskkształtującychdynamikę
przemianwobrębieświatowejpolitykibezpieczeństwa,ekonomiiiwspółpracymiędzy-
narodowej,wpewnymstopniusązwiązanezaktywnościągłównycheksporterówbroni,
wtymnajwiększegospośródnich–StanówZjednoczonych.Kwestietesąwspółcześnie
przedmiotembadańwieluinstytucjiorazczołowychośrodkównaukowychidajesię
zauważyćwzrastająceznaczenietegokryteriumwoceniestanubezpieczeństwamię-
dzynarodowego.Wprzytoczonychwksiążceanalizachpojawiająsiętwierdzeniaobez-
pośrednimoddziaływaniumiędzynarodowegohandlubroniąnarozprzestrzenianiesię
konfliktów,niekontrolowanywzrostprzemocy,którywwielumiejscachświatastaje
sięproblememspołecznym,czywreszciepogłębianiezapaścicywilizacyjnejregionów
dotkniętychchronicznymbrakiemstabilności.
Zadaniem,któremupośredniopragniesprostaćniniejszapraca,jestrozpoznanie
ipróbazdefiniowanianajbardziejznaczącychwspółcześnietendencjiwdziedziniebez-
pieczeństwaiwspółpracymiędzynarodowej.Większośćztychtrendówmazwiązek
zproblematykąhandlubronią,aniektóreznichsąściślezakorzenionewsferzetejak-
tywności.Mowatutajnaprzykładoniespotykanejdotychczasskalirozprzestrzeniania
bronilekkiej,któramazasadniczywpływnaprzebiegidługotrwałośćwiększościkon-
fliktówzbrojnychwsłaborozwiniętychregionachświata.Dotejsamejkategoriino-
wychzjawiskwobszarzemiędzynarodowegoukładustrategicznegozaliczasięwzrost
znaczeniapozamilitarnychzagrożeńpokojuibezpieczeństwa.Niewypracowanodo-
tychczaswłaściwychmetododpowiadanianatezagrożeniaiwciążnajczęściejspotykają
sięonezreakcjąmilitarną,coujawniapotrzebęzasadniczychzmianwewspółczesnych
koncepcjachstrategicznych.Ważnym,ajednakwciążzbytrzadkopodejmowanymte-
1
W.Cukier,V
.W.Sidel,TheGlobalGunEpidemic:FromSaturdayNightSpecialstoAK-47’s,Praeger
SecurityInternational,Portsmouth2006,s.4.
