Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zieniaodpowiedzinatopytaniewiążesięzrozwiązaniemkwestii,jakbrytyjscy
posłowienadzwyczajniiministrowiepełnomocnirezydującywWarszawie,Rydze
iHelsingforsiewlatach1920-1926odbieraliijakprzedstawialiwraportachpo-
szczególneposunięciaIIRzeczypospolitejmającenacelurealizacjęjejpolityki
wschodniejwzakresiestosunkówzpaństwamibałtyckimi,anastępniezmierza-
jącedouznaniajejwschodniejgranicy.Tymzagadnieniomzostałapoświęconani-
niejszapraca.Należyjednakwtymmiejscupodkreślić,żewybórgłównegoŹró-
dłazostałpodyktowanyfaktem,dotejporywbadaniachnaukowychwmniej-
szymstopniukorzystanozrocznychraportów.
Próbaodpowiedzinawyżejprzytoczonepytaniawpłynęłanakonstrukcjępra-
cy.Dzielisięonanadwieczęści.Pierwsza,koniecznainiezbędnadlazrozumie-
niacałościzagadnienia,stanowiwytłumaczenieówczesnychrealiówinstytucjo-
nalnychipolitycznych;składasięzsześciurozdziałów,auzupełniajeosiem
aneksów.Moimzdaniemanalizęraportówipróbęprzedstawieniaobrazu,jakido-
cierałdosercaLondynu,musipoprzedzaćomówienieprzepływudokumentów
wbrytyjskimUrzędzieSprawZagranicznych,acozatymidziestrukturytego
Urzędu,jegowpływunapolitykęzagranicznąWielkiejBrytanii,takżeprzedsta-
wieniesylwetekautorówbrytyjskichdyplomatów,którzyczuwalinadsporzą-
dzaniemraportów,iichrelacjizpolitykamikraju,wktórymrezydowali,oraz
omówieniesamegoŹródła.Częśćdruganatomiaststanowiprzedstawienieobrazu
politykipolskiejwstosunkudoLitwy,Finlandii,ŁotwyiEstonii,jakidocierałdo
Londynu,napodstawieanalizyrocznychraportówidepeszbrytyjskichdyploma-
tówakredytowanychprzyrządachtychpaństw.Tymsamymwskładdrugiejczę-
ścipracywchodządwaobszernerozdziałyidołączonydonichjedenaneks.
Wtymmomenciemożezrodzićsiępytanie,dlaczegowpracyniezostałyprzed-
stawionestosunkiPolskizewszystkimijejsąsiadami?Ogromnailośćmateriałów
sprawiła,postanowiłamograniczyćsięjedyniedowycinkapolitykizagranicz-
nejIIRzeczypospolitej.Selekcjazostaładokonananapodstawiewstępnegoprze-
śledzeniarocznychraportówwysyłanychprzezbrytyjskichdyplomatówdoLon-
dynu.Ograniczeniesiętylkodowybranychpaństwzawęziłotemat,jednocześnie
dałomożliwośćprześledzeniawybranegozagadnienianaprzestrzeniwiększej
liczbylat,zamykającychsięwpewnącałość.Dokonanyprzezemniewybórotwie-
ranowemożliwościrównieżprzedinnymibadaczaminaukowymi.Należyjedno-
cześniezaznaczyć,wpoczątkowymzamyśleramychronologicznecałejpracy
miałyobejmowaćlata1919-1926.JednakwPublicRecordOffice(PRO)Archi-
wumNarodowymwLondynieniezachowałsięrocznyraportnatematpolityki
IIRzeczypospolitejza1919rok.Pracazatemobejmujelata1920-1926,kiedyza
roczneraportysporządzaneprzezPoselstwoWielkiejBrytaniiwWarszawieod-
powiadałwyłącznieposełnadzwyczajnyiministerpełnomocny,WilliamMax-
-Müller.Owyborzeroku1920,jakodatywyjściowejzadecydowałrównieżfakt,
doszłowtedydozaognieniastosunkówpolsko-litewskichwwynikuzajęciaWilna
przezgen.LucjanaŻeligowskiego.TakżewówczasIIRzeczypospolita,Łotwa,
EstoniaiFinlandiarozpoczęłydyskusjęnadrealizacjąideizwiązkubałtyckiego.
PonadtosporządzonozatenrokpierwszyrocznyraportnatematpolitykiFinlan-
12