Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
74
Socjalizacja-do-ruchu.Ramykontekstowe
nia,przestrzenieformacjipolitycznejicharakterologicznej,alerównieżpartyjne
nuniwersytety”
,gdzienadrodzesamokształceniazgłębianonietylkomarksizm,
lecztakżegeografię,arytmetykęczyjęzykiobce.
Wszystkimtymdoświadczeniompoświęcęwielemiejsca,omawiająclosy
członkówiczłonkińEPP
.Tutajnależyjednakodnotować,żetenawansedukacyj-
nybyłjednymzwymiarówszerszegozagadnieniamobilnościwstrukturzespo-
łecznejpoprzezuczestnictwowpolityce.JużSzczygielskiwskazywał,żeorganiza-
cjakomunistycznamogłabyćkanałemtakiegoruchuwgórę,bowiempracownicy
umysłowizjejszeregówuzyskiwalitenstatusnietylkoprzezzdobycieformalne-
gowykształcenia,lecztakżeprzezosiągnięciestatusufunkcjonariusza.Wankie-
tachzjazdówKPPmożnaodnaleźćtakiedeklaracjeprzynależnościspołecznej,
jakntkacz-funkcjonariusz”albontokarz,obecniefunkcjonariusz”62.Komuniści
zwarstwludowych,przechodząctransformacjęwnzawodowychrewolucjoni-
stów”
,oderwawszysięodżycianzwykłych”robotnikówichłopów,kumulującka-
pitałykulturoweiwykonującpracęorganizacyjną,stawalisiędefactopodziemny-
mipracownikamiumysłowymi.Oilewięcgrzechnzbytdobregourodzenia”mógł
byćpoważnymproblememtożsamościowym,toczęstszymzjawiskiembyłraczej
awansrobotnikówichłopówniżproletaryzacjainteligentów.
motywacjeidrogidowyborukomunizmu
Dlaczegodecydowanosięnaakcesdoruchu,zjednejstrony,obiecującego
całościowązmianęspołeczną,zdrugiejzaś-nielegalnego,represjonowanego
inapiętnowanegojakowrogiwszystkimuświęconymilegitymizowanymwar-
tościom?Jakieczynnikiwpływałynaprzyjęciepostawykontestacjitreściwpaja-
nychprzezróżneagendysocjalizacyjne-rodzinę,szkołę,wojsko,religię,państwo?
Decydującsięnauporządkowanieichwczterypodstawowekategorie,zastrze-
gam,żeniemożnaichtraktowaćrozłącznie.Oddziaływałyonezróżnąsiłąna
osobyoróżnejprzynależnościetnicznej,klasowejiróżnychzasobachkapitału
kulturowego,alenajczęściejsplatałysięwramachpojedynczejbiografii.Niektóre
miałycharakterbardziejuniwersalnyzarównowwymiarzegeograficznym(jako
właściwenietylkoPolsce),jakiideowym,mogąckierowaćjednostkęnietylko
wstronękomunizmu,lecztakżesocjalizmu,syjonizmu,ruchuludowego,anawet
nacjonalizmuifaszyzmu63.Tesamewyzwaniarodziłybowiemodmienneodpo-
62Z.Szczygielski,CzłonkowieKPP…,s.29-30,59-62,148-152.
63Zob.m.in.T.Abel,WhyHitlerCameintoPower:AnAnswerBasedontheOriginalLife
StoriesofSixHundredofHisFollowers,NewYork1938;M.Kozłowska,Świetlanaprzyszłość…;
K.Kijek,Dziecimodernizmu…;W
.J.Muszyński,Duchmłodych.OrganizacjaPolskaiObóz
Narodowo-Radykalnywlatach1934-1944.Odstudenckiejrewoltydokonspiracjiniepodległoś-
ciowej,Warszawa2011,s.19-29.
