Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Buntprzeciwkosobie
LeonJanczak,ówczesnyczłonekkierownictwaZMP
,powyjściu
zgmachuKCzanotowałwswymdzienniku:„Rozmowatrwałaoko-
łopółtorejgodziny,zaczęłasięo22.00izakończyłaprzedpółnocą.
Powyjściunakorytarzchwyciłmnieszatańskiwprostśmiech.Czar
prysnął,nadziejezbladły,wnicjużnaszczęścieniewierzę.Chodzić
trzebananogachpoziemi”.
KazimierzBarcikowski,innyuczestnikspotkaniazGomułką,na-
pisałpolatachwswoichwspomnieniach:„Zobaczyliśmyczłowieka
szamoczącegosięzsytuacjągroźnądlakraju.Świadomegoniebezpie-
czeństw,jakienadnimwiszą.Ktośznasodezwałsię,żemywdobrych
intencjach.Niedającnawetdokończyć,powstałodstołumówiąc,że
gdybywątpiłwnaszedobrechęci,tobynasnieprzyjął.Kończyłroz-
mowęsłowami:wymaciepamiętaćoPolsce”.
Niechhistorycyspierająsię,jakocenićkonfliktracjistanuGomułki
zracjąmoralnąZMP
.Sądzę,żeniebędziejednoznacznejodpowiedzi,
bosamożycie,wpewnychwęzłowychokolicznościach,dostarczamo-
tywównawzórgreckiejtragediiAntygony.Wkażdymrazie,opisane
wydarzenienieprzynosiujmyżadnejstronie.
Tymczasemsytuacjawśródmłodzieżyrozwijałasięburzliwie,
ajeślichodzioZMP
,trwałapróbazdefiniowaniasamegosiebie
iustaleniadalszegolosu.Wruchumłodychumacniałosiędążenie
wkierunkudemokracjidlawszystkichiautonomiidlasiebie.Ode-
zwałysięniezapomnianeideeihasłasprzedwielulat,młodych
komunistów,socjalistów,wiciarzyidemokratów,atakżeharcerzy,
którzywalczylioprzywrócenieswojejtożsamości.Stanideowy
związku,choćdominowanyprzezogólnąsytuacjępolityczną,był
wdużymstopniuzależnyodosobowościipoglądówliderów.Na
przykładówczesnastalinizacja,rozciąganaszczególnienamło-
dzież,byłaprzytłumianaiograniczana,gdyprzewodniczącym
ZMPbyłWładysławMatwin,któryzdeterminacjądążyłdotego,
abydyrektywysystemuniezerwałycałkowiciewięzizestanem
duchamłodegopokolenia.Później,wczasiekryzysupaździerni-
kowego,przewodnictwoHelenyJaworskiejstanowiłopróbęmak-
symalnejwrażliwościnarealnewydarzeniaidążeniapobudzonej
młodzieży,bezwzględunatojakiebyły–mocąniedawnejtrady-
cji–nakazycentralnegokierownictwaipresje,biurokratycznego
13
