Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Pozytywizmprawniczywfilozofiipolitycznej...
teżbanalnymsporemmiędzydobremizłem,leczzderzeniemdwóchrównie
uzasadnionychisłusznychstanowisk
17
.
Zasadniczeznaczeniedlatragediimato,żekonflikttoczysięnaróżnych
poziomachiwróżnychwymiarach.OpróczkonfliktuKreonazAntygoną,mamy
tutakżenastępująceprzeciwieństwa:nkonfliktwładzyijejpoddanych,prawbo-
skichiludzkich(...)—religiiiprawa,rodzinyipoliszichbogami—(...)różnego
stosunkudośmierci,miłości,racjonalności,ładuświata”
18
.Konflikttenniejest
błahostką,aleczymśmocnowpisanymwnaturęludzkąinaturępolityki.Antygona
skłanianasdostawianiapytańoto,czymjestprawo,skądsięonobierze,cojest
sprawiedliwe,dlaczegomamyprzestrzegaćprawai—conajważniejsze—czy
wprzypadkugdyprawoustanowioneniespełniawymogówprawanaturalne-
go,mamyobowiązekgoprzestrzegać.TragediaSofoklesa,choćniejestdziełem
filozofa,możebyćnazwanadziełemokonflikciewpolityce,który,jakzauważa
S.Smith,odbywasięnakilkuróżnychpoziomach:międzydomostwem(oikos)
amiastem(polis),mężczyznamiakobietami,naturąakonwencją
19
.
Podobnyspórmiędzypolisaczłowiekiemujawniłsięwhistoriiskazanego
naśmierćSokratesa.OileAntygonazginęłachcącpozostaćwiernąświętym
iodwiecznymprawomwkonflikciezprawemstanowionym,Sokrateszostaje
mocąprawastanowionegooskarżonyobezbożność.WstarożytnejGrecji,dziś
rozdzielnesferyprawa/politykiireligii,byłytraktowanełącznie.DopieroSokrates
sprowadziwszy,jakpowiedziałCyceron,filozofięzniebanaziemięwprowadził
wtenświętywęzełpewnezamieszanie.
Jegodecyzjaouznaniuniesprawiedliwegowyrokuoznaczanietylkopodpo-
rządkowaniesięprawupozytywnemu(wprzeciwieństwiedoAntygony).Sokrates
wykazałwtensposóbniesprawiedliwośćtegoprawa,udowodnił,żesprawiedli-
wośćnieidziewparzezprawempozytywnym
20
.Wyrok,choćniesprawiedliwy
,był
jednakprawomocny.Sokratesniepodjąłsięucieczkiprzedprocesemiwyrokiem,
ponieważwtedywyjąłbysięspodprawa,wktórewierzył,mimozastrzeżeń.
17
18
S.Smith,dz.cyt.,s.13.
J.Filonik,Buntibuntownicywtragediigreckiej,Warszawa2012,s.25.
19
S.Smith,dz.cyt.,s.11.
20
Por
.R.F
.Stalley,R.T
.Long,SocratesandEarlySocraticPhilosophersofLaw,[w:]F
.D.Miller
(red.),dz.cyt.,s.36.
29
