Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
66
uKażdemurobotnikowipraca”
Wykresnr1.BezrobociewNiemczech,terytorium
przedrokiem1938(wtys.)
reżimuTodtmusiałwalczyćnawetofunduszeniezbędnedoutrzymaniajuż
istniejącychdróg.
ZfunduszamiSchleicheracałkowicierozdysponowanymidokońcalata1933
rokuizmozolniewchodzącymwżycieprogramemReinhardtaMinisterstwo
PracyRzeszymiałozłeprzeczuciacodonadchodzącejzimy31.Dowrześnia1933
rokubezrobociespadłowprawdziegruboponiżej4mln,niemniejwobliczu
kończącychsiężniwiniemalzamkniętegosezonubudowlanegonależałosię
obawiaćnieuchronnychkomplikacji.Wcześniej,latem1932roku,kanclerzPa-
penpopełniłkatastrofalnybłąd,przyrzekająckoniecgospodarczejniedolitylko
poto,abynaglestanąćwobliczuponownegowzrostubezrobociazimąlat1932-
1933.JaktoHitleroświadczyłwkońcuwrześnia1933rokuprzedstawicielom
przemysłu,najważniejszebyłouniknąćdrugiegoszokupsychicznego.Niemcy
musielibyćterazpewni,żesąjużuzagórką”32.Wtymcelupartianazistowskaje-
sienią1933rokupodwoiłaswójpropagandowyszturmprzeciwkobezrobociu.
JednocześnieministerstwaRzeszyzaczęłyprzygotowywaćnowyprogram,za-
projektowanyspecjalnie,abyprzeprowadzićprzeztrudnezimowemiesiące
branżębudowlanąaktywnąnaobszarachmiejskich.DrugiprogramReinhardta
zwrześnia1933rokubyłwięcpowrotemdomniejambitnychpomysłówtwo-
rzeniamiejscpracy,opierałsięnienabezpośrednichefektachrządowychwydat-
kówfinansowanychzkredytu,alenapośrednichsubsydiachdladziałalnościpry-
31BALR43II537,s.55-69.
32Wulff,Arbeitslosigkeit,s.65-7.
