Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
goUrzęduWydawnictw,PrzemysłuGraficznegoiKsięgarstwa.Zzachowanych
materiałówwynika,żekomisjazebrałasięconajmniej65razy,aefektemjejdzia-
łalnościbyłonskazanie”naprzemiałmilionówksiążek,tysięcypłytgramofono-
wych,czasopismorazpartytur.Jejdziałalnośćbyłaściślezwiązanazbieżącąpo-
litykąpropagandowąKPZRiPZPR.Pracownicyaparatukontrolinieograniczali
sięwięcdouniemożliwianiawydawanianowychksiążek,aleteżuczestniczyli
wprocesieniszczeniapublikacjijużistniejących.Choćczęśćnprzemiałowych”
książekmiaławymiarczystopropagandowy,towtokuprackomisjizniszczono
wielecennychpublikacji.
Aspektemdotyczącymanalizowanejproblematyki,praktycznienieopisanym
wliteraturzeprzedmiotu,jestdziałalnośćSamodzielnegoWydziałuObcojęzyczne-
goGUKPPiW.Zatrudnienitamcenzorzyocenializagraniczneksiążki,prasęidru-
kiulotne,pochodzącezprywatnychpaczekilistów,podkątemichnwłaściwości
dywersyjnych”.IchraportywpływałynadecyzjędyrektoraGUKPPiWdotyczącą
pozbawianiadebitukomunikacyjnegowPRL.Tejproblematycepoświęconoob-
szernypodrozdziałzatytułowanyPublikacjezza„żelaznejkurtyny”.
Zakreskwerendyarchiwalnej
Głównąpodstawąźródłowąniniejszejksiążkisąmateriałyarchiwalne.Najistot-
niejszeznaczeniedlaanalizymetoddziałaniaaparatukontrolimiałymateriały
GłównegoUrzęduKontroliPrasy,PublikacjiiWidowiskorazWojewódzkich
UrzędówKontroliPrasy,PublikacjiiWidowiskzgromadzonewArchiwum
AktNowychipozostałycharchiwachpaństwowych.Niezwyklecennebyły
miesięcznesprawozdaniasporządzanewokresiestalinizmuprzeznaczelników
WUKPPiW.Dziękirzeczonymmateriałomudałosięzrekonstruowaćsystem
wewnętrznejorganizacjiWUKPPiW,októrej-pozasamymicenzorami-mało
ktowówczaswiedział.Cenzurabyławszakżeinstytucjąpilniestrzegącąswych
tajemnic,nawetkierownicywydziałówKCPZPRmieliproblemyzorientacją
wgąszczuniepisanychiumownychzasad,którymirządziłysięurzędykontroli,
cobyłozwiązanezniedookreśleniemwewnętrznychprzepisów,zasadiinstruk-
cjiregulującychfunkcjonowanieurzędu.Zakreskompetencjiurzęducenzury
byłznacznieszerszyniżwynikałobytozaktównormatywnychregulujących
funkcjonowanieinstytucji.Wpracyprzedstawionotakieaspektyorganizacji
cenzurywPolsce,jak:metodykępracycenzorów,sposobyrekrutacji,stopień
zaangażowaniaideologicznegoipartyjnego,harmonogramdnia(godzinypracy,
wykazobowiązków),schematszkoleńideologicznych(zuwzględnieniemzesta-
wulekturobowiązkowych,anawetkonspektówseminariówideologicznych),
nadzórnadpodległymiurzędamimiejskimiigrodzkimi,pozaurzędowaaktyw-
ność(np.udziałwczynachspołecznych,kolektywnespędzaniewolnegoczasu).
Sprawozdaniaokresowebyłyskarbnicąwiedzynatematnżyciacodziennego”
32
