Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
gopołożeniaduchowieństwawPolsce,zwłaszczawdrugiejpołowielat40.
iokresiestalinizmu.
WceluprzedstawieniaproblemówJerzegoGiedroyciazkrajowącenzurąsięg-
niętodokorespondencji,któraznajdujesięwArchiwumInstytutuLiterackiego
wMaisons-Laffitte.WokresieodwilżyredaktornKultury”nawiązałkontaktzlicz-
nymibibliotekami,instytutaminaukowymi,wydawnictwami,redakcjamiorazmi-
nisterstwami.Materiałydokumentującewzajemnekontakty,byłybardzocennym
źródłem,któreobszerniewykorzystanowniniejszejksiążce.Jednakzewzględu
naogrommateriałuźródłowegonależałodokonaćselekcjiiograniczyćsiętylko
doczęścilistów.Ichliczbawskazuje,jakbardzoGiedroycliczyłnaożywienie
kontaktówzkrajemwokresiePaździernika.Pracującnadostatnimrozdziałem
poświęconymograniczaniuwkrajukolportażupublikacjiInstytutuLiterackiego,
wykorzystanorównieżmateriałypochodzącezArchiwumBibliotekiUniwersyte-
tuWarszawskiego,gdzieodnaleziononietylkokorespondencjędyrektoraplaców-
kiiredaktoranKultury”,aletakżeinteresującemateriałydotyczącetzw.działu
prohibitówwBiblioteceUniwersytetuWarszawskiego,gdzieprzechowywano
zakazaneksiążki.Dostępdoprohibitówobłożonybyłszeregiemwarunków,które
dlaprzeciętnegoczytelnika,niebędącegonauczycielemakademickimlubdzienni-
karzem,byływpraktyceniemożliwedospełnienia.WBiblioteceUWkluczedo
magazynuorazpomieszczenia,gdzieprzechowywanokatalogidrukówzastrze-
żonych,znajdowałysięwpodręcznejkasieogniotrwałejpodkontrolądyrektora
ibyłyudostępnianiewyłącznienajegopolecenie.WArchiwumBUWznajdująsię
regulaminydostępuorazmateriałydotyczącezasadprzechowywania.
ObszerniewykorzystanorównieżkorespondencjęmiędzyGiedroyciem
iRewskąorazmateriałypoświęconeprocesowiAnnyRewskiej,któraw1958
rokuzostałaskazanazakolportażpublikacjiInstytutuLiterackiego.Wkilku
opasłychteczkachpoświęconychtejsprawieznajdująsięaktaprocesowe,eks-
pertyzaGUKPPiW,wspomnieniaRewskiej,wycinkiprasowe,notatki.Napo-
trzebytejczęścipracyprzeprowadzonokwerendęwArchiwumOśrodkaKAR-
TA,gdzieznajdujesiękolekcjaAnieliSteinsbergowej,adwokataRewskiej.
Możnatamodnaleźćobszerneprotokołyzprzesłuchańoskarżonej,któresącen-
nymźródłemprzedstawiającymzakresicharakterwspółpracyRewskiejiGie-
droycia.Protokołysąrównieżźródłeminformacjinatematmetodnielegalnego
kolportażupublikacjiInstytutuLiterackiegodokrajuorazrecepcjinKultury”
wPRL.Podczaslekturyprotokołówzprzesłuchańuderza,jakbardzoRewska
próbowałabronićswoichprzyjaciół,znajomychiinformatorów,uchylającsięod
odpowiedzilubwyjawianianazwiskczytelnikówksiążekwydawanychwPary-
żu.WArchiwumOśrodkaKARTA,wkolekcjiAnieliSteinsbergowejznajdują
sięrównieżprotokołyprzesłuchańznajomychRewskiej,którzywypożyczali
odniejpublikacjeInstytutuLiterackiegoorazpomagalijekolportować,atakże
funkcjonariuszyMilicjiObywatelskiej,którzyjąśledzili.
36
