Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MirosławChojecki
Cenzurawobecliteraturynaprzykładzie
JanaJózefaSzczepańskiego.Przyczyny
narodzinwydawnictwniezależnych
J
anJózefSzczepański,żołnierzNSZiArmiiKrajowej,powojnie
związałsięznTygodnikiemPowszechnym”.Wlatach1947-1953
byłczłonkiemredakcji.PoodwojowaniunTygodnika”przezpra-
wowitychwłaścicielibliskoznimwspółpracował,przygotowując
m.in.recenzjefilmowe.Jestautoremscenariuszykilkufilmów,np.
nWesterplatte”,nHubal”,nZdalekiegokraju”.
KsięgaZapisówCenzury,którąmogliśmypoznaćdziękiTomaszowi
Strzyżewskiemu,zawieraszczegółowezapisy,cowolno,aczegoniewol-
nobyłopublikować.ZarównowKsiędze…,jakiwDzienniku1973-1980
Szczepańskiegowidaćwyraźnie,żebywałyokresyzwiązanezsytuacją
społeczno-polityczną,gdycenzuranpopuszczała”,gdyżwładzetraktowa-
łyniecośmielszewypowiedzijakoswegorodzajuwentylbezpieczeństwa.
Alewmomentachkolejnychstarćspołeczeństwazwładząkomunistyczną,
jaknaprzykładwokresiezmianwKonstytucjiPRLczypowydarzeniach
czerwcowych1976r.,działaniacenzurystawałysięostrzejsze.
ZDziennika1973-1980JanaJózefaSzczepańskiego,opublikowanego
przezwydawnictwoZnak,wybrałempewnecytaty,starającsięznaleźćod-
powiednikiwregułachspisanychwKsiędzeZapisówCenzury.Dlaniego,
człowiekażyjącegowPRL-u,wszystkobyłojasne,choćoczywiścienieznał
konkretnychwytycznychdlacenzorów.Czymydzisiajjesteśmywstanie
zrozumieć,zinterpretowaćtezapisycenzury?Częstowydająsięzupełnie
surrealistyczne,jaknp.tawspomnianaprzezSzczepańskiegozroku1957.
SprawadotyczyłaopowiadaniaPojedynek.Cenzoruzasadniałbrak
zgodynapublikacjęnnegatywnymstosunkiemdopaństwa”.Szczepański
replikował,żechodziopaństwofaszystowskie.OdpowiedźbrzmiałanTo
niezmieniapostacirzeczy”1.17sierpnia1973r.Szczepańskizanotował:
1J.J.Szczepański,Dziennik1973-1980,Kraków2015,s.211.
