Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
miejsceaktywne
SekcjaB-Doceloweobiektydziałanialeków
miejsceaktywne
nierozpoznawane
wymuszone
dopasowanie
miejsce
allosteryczne
inhibitor
Rys.10.Inhibicjaniekompetycyjna
Miejscewiążącewykorzystywaneprzezinhibitorniekompetycyjny
zwanejestmiejscemallosterycznym.Występujeonoczęstowenzymach
działającychnapoczątkurozmaitychszlakówbiosyntetycznych(rys.11).
Miejsceallosterycznewiążekońcowyprodukttakiegoszlakuistanowi
elementjegoregulacjiprzezsprzężeniezwrotne.Kiedypoziomproduktu
końcowegojestniski,miejsceallosteryczneniejestzajęteienzymwyka-
zujeaktywność.Kiedystężenieproduktuzwiększasię,miejsceallostery-
cznezostajezajęte,cowyłączaaktywnośćenzymuizatrzymujebiosyn-
tezęproduktu.Zatemkońcowyproduktszlakubiosyntetycznegomożna
traktowaćjakozwiązekwiodącyprzyprojektowaniuinhibitorów,które
będąsięwiązaćzmiejscemallosterycznym.
Zarównoinhibitorykompetycyjne,jakiniekompetycyjnemogądzia-
łaćodwracalnielubnieodwracalnie.Inhibitoryodwracalneoddziałują
zenzymemzapośrednictwemwiązańniekowalencyjnych(np.wiązań
wodorowych,jonowychisiłvanderWaalsa).Międzykompleksem
enzym–inhibitorzjednejstronyawolnymenzymeminiezwiązanym
inhibitoremzdrugiej,ustalasięstanrównowagi.Jejpołożeniebędzie
zależećodsiłyoddziaływańmiędzycząsteczkowych.Wprzypadku
oddziaływańszczególnieintensywnychrównowaganatyleprzesuniesię
wkierunkukompleksuenzym–inhibitor,żewgruncierzeczybędziemy
miećdoczynieniazinhibicjąnieodwracalną.Inhibitorynieodwracalne
zwyklezawierająreaktywnegrupyelektrofilowepodatnenaataknu-
kleofilowychaminokwasówobecnychwcząsteczceenzymu.Wynikiem
tegoatakujestpowstaniewiązańkowalencyjnych(rys.12).Zewzględu
naichsiłę,wiązaniatakieniełatwojestzerwać,azatemenzympozostaje
trwalezablokowany.Jedynysposób,wjakiorganizmmożesobiepora-
dzićztymproblemem,poleganadegradacjikompleksuenzym–inhibitor
isyntezienowychcząsteczekenzymu.
inhibicja
Rys.11.Inhibicjaallosteryczna
