Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Szerokiestudianadrolą5-HTprzyczyniłysiędoznacznegopostępuneurofar-
makologii,wyjaśnieniawieluzagadnieńzzakresuprzewodnictwanerwowego
wo.u.n.Wynikiemtychbadańjestzidentyfikowanieuzwierzątwyższychiczło-
wieka14podtypówreceptorów5-HT,reprezentującychcharakterystycznyprofil
wiązaniaserotoniny.Sprzężenieserotoninyzróżnymiwewnątrzkomórkowymiukła-
damimediatorowymi,wykazującymicharakterystycznerozmieszczeniewo.u.n.,
odpowiadazaefektywywołaneprzeztenprzekaźnik.Obecnieobowiązującater-
minologiaobejmuje7typówreceptorów5-HT,któredzielisięnapodtypy(łącz-
nie14).
Receptory5-HT1obejmująrodzinęskładającąsięzpięciupodtypów:5-HT1A,
5-HT1B,5-HT1D,5-HT1E,5-HT1Fsprzężonychzcyklaząadenylanowąlubzsyste-
memregulującymkanałyK+lubCa2+.Receptoryteznajdująsięwneuronach
regionówo.u.n.odpowiedzialnychzaregulacjęnastroju(lęk,agresja),biorąudział
wsterowaniuwłaściwątemperaturąciała.Pobudzeniereceptorów5-HT1Aprowa-
dzidootwarciaprzepływudlaK+,któregokonsekwencjąjesthiperpolaryzacja
izmniejszenieaktywnościneuronalnej.Lekipobudzającereceptory5-HT1Astoso-
wanewleczeniupobudzeniailęku.Niektórelekidziałająceagonistycznie
wstosunkudoreceptorów5-HT1Dstosowanewostrychnapadachmigreny
(sumatryptan).
Receptory5-HT2dzieląsięnapodtypy:5-HT2A,5-HT2Bi5-HT2C.Wynikiem
pobudzeniatychreceptorówjestaktywacjafosfolipazyC,coodróżniajewtym
zakresieodreceptorów5-HT1aktywującychcyklazęadenylanową.Dystrybucja
tychreceptorówwo.u.n.istrukturachobwodowegoukładunerwowegojesttakże
różna,mogąonepośredniczyćwwywoływaniuihamowaniulęku,pobudzone
wścianienaczyńwywołująichskurcz.Środkipsychozomimetyczne(LSD,meska-
lina,psylocybina)prawdopodobnieagonizująreceptory5-HT2,niektórelekiblo-
kujątereceptory.
Receptory5-HT3,początkoworozpoznanetylkowobwodowymukładzienerwo-
wym,jaksięokazało,występująrównieżwo.u.n.Mogąoneprzezwpływnaprze-
sunięciajonoweNa+iK+braćudziałwregulacjiodruchuwymiotnego.Niektóre
preparatyzgrupyantagonistówreceptorów5-HT3skutecznymilekamihamujący-
miwymiotytowarzyszącekuracjizzastosowaniemcytostatyków(p.rozdz.12).
Podobnądystrybucjęwykazująreceptory5-HT4.Ichlicznewystępowanie
wmięśniachgładkichprzewodupokarmowegoigruczołachwydzielniczychpowo-
duje,żeułatwiająoneperystaltykęjelitipowodujązwiększonewydzielanie
wukładzieżołądkowo-jelitowym.Stwierdzono,żepobudzeniereceptorów5-HT4
powodujeaktywacjęcyklazyadenylanowejizwiększeniestężeniacAMP.Niektóre
zpodjednostekreceptorów5-HT3i5-HT4zostałyzidentyfikowaneprzezklonowa-
nie.Metodatapozwoliłanaopisanietrzechnowychreceptorówtejrodzinytj.:
5-HT5,5-HT6i5-HT7,jakkolwiekichfizjologicznafunkcjaicechypozwalającena
precyzyjneichzaliczeniedotejklasyreceptorówciągleprzedmiotembadań.
Stwierdzono,żenietypowelekiprzeciwpsychotycznemająwspólnepowinowac-
twodoreceptorów5-HT6i5-HT7.Postulujesięznaczenietegotypupowinowac-
twareceptorowegodladużejichskutecznościwleczeniuschizofreniiopornychna
inneleki.
Dużezróżnicowaniereceptorówserotoninowychpowoduje,żesubstancjezdolne
receptorytepobudzać(agoniści)należąpodwzględemstrukturalnymdoróżnego
typuzwiązkóworganicznych.
69