Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pozostałości,śladoweilościśrodkówochronyroślinzawartewwodzie,glebie,po-
wietrzumogąprowadzićdowywołaniaworganizmiestresuoksydacyjnegoinagro-
madzeniesięwkomórkachwolnychrodników.Oksydacyjneutlenianiebiałekprzez
rodnikhydroksylowy,nadtlenekwodoru,anionorodnikponadtlenkowyprowadzido
oderwaniaatomuwodoruzcząsteczkiaminokwasu,coskutkujepowstaniemrodnika
alkilowego,któryztlenemgwałtownietworzyalkilonadtlenkowyrodnik.Rodnikirea-
gujązresztamiaminokwasówkolejnychłańcuchówpolipeptydowych.Największąwraż-
liwośćwykazującysteina,metionina,tyrozynaitryptofan,cowkonsekwencjiprowadzi
douszkodzeniakomórekiorganów[Grosicka-MaciągE.2011].
Źródławolnychrodnikówsązarównoendogenne,jakiegzogenne.Niektóreczyn-
nikizewnętrzne(egzogenne)mogąwywoływaćnadmierną,ponadfizjologicznąilość
RFTiRFA,cojestszkodliwedlaorganizmu.Egzogenneczynniki,takiejak:palenie
papierosów,spożywaniealkoholu,nieprawidłowadieta,zanieczyszczenieśrodowiska,
promieniowaniejonizujące,sprzyjajątworzeniuwolnychrodników.Ponieważorga-
nizmczłowiekajestnarażonynaróżnegorodzajuoddziaływania(rys.2.2[3]),może
wkonsekwencjitychoddziaływańulegaćuszkodzeniukomórkoweDNA.Wytworze-
niewkomórcemetabolitówpośrednich,np.wolnychrodnikówzdolnychdooddziały-
waniazDNA,możebyćzwiązanezczynnikamichemicznymiifizycznymi(rys.2.2).
Wewnątrzkomórkowereakcjetworzeniawolnychrodnikówsąnp.związanezłań-
cuchemoddechowym,reakcjamiFentonaiHabera–Weissaorazutlenianiemlipidów.
Zewnątrzkomórkoweprocesyprowadzącedopowstaniareaktywnychformtlenuto
przedewszystkimpromieniowaniejonizująceipromieniowaniewzakresienadfioletu
[MolA.iin.2011].
grillowane
Rys02020CzynnikizewnętrznepowodująceuszkodzenieDNAwkomórkachorganizmów
35
