Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
1.Wprowadzeniedochemiizwiązkówheterocyklicznych
pierwiastków,np.boru,krzemuczyfosforu.Chemicyzajmująsięzwiązkamihe-
terocyklicznymiodponaddwóchstuleci.Częstonadawalionitymsubstancjom
nazwyzwyczajowenadługoprzedpoznaniemichstruktury.Wieletakichnazwsto-
sujesięnadal;wzorywybranychzwiązkówheterocyklicz-
Niektórzyautorzyoznaczająpo-
łożeniepodstawnikówzapomo-
nychpięcio-isześcioczłonowychzawierającychjedenatom
cągreckichliterα,β,γitd.za-
tlenu,siarkilubazotusąpokazanewRamce1.1.Atomy
miastcyfr;napodobnejzasadzie
wpierścieniunumerujesięzazwyczajtak,abyheteroatom
wwypadkubenzenuużywasię
określeńorto-,meta-ipara-.
byłoznaczonynajniższąliczbą.
Ramka1.1.Niektóreczęstospotykanezwiązkiheterocykliczne
Pewienproblemdotyczącynazwzwyczajowychpowstajewtedy,gdywnienasy-
conympierścieniuznajdujesięatomohybrydyzacjisp3.Dobrymprzykłademmoże
byćpiran—związekheterocykliczny,któryformalniejestproduktemprzyłącze-
niajednegojonuwodorkowegodokationupiryliowego.Ponieważprzyłączenieto
możenastąpićalboprzyC-2,alboprzyC-4,możliwesądwaizomerypiranu.Jak
jeodsiebieodróżnić?Możnajedenztychzwiązkównazywać2H-piranem,adru-
gi4H-piranem,wykorzystującnumeracjęatomówwpierścieniuiliteręH(pisaną
kursywą)wceluwskazaniapołożeniawodoru(patrzRamka1.2).Takisystemna-
zewnictwadajesięzastosowaćwwielupodobnychwypadkachijestdośćszeroko
używany;wdalszejczęściksiążkinatrafimynainnejegoprzykłady.
Wodniesieniudozwiązkówczęściowolubcałkowiciezredukowanychprzyję-
łosięteżstosowaćprzedrostkidi-,tetra-,heksahydro-(alenietri-,penta-czy
heptahydro-).Terminologiataodzwierciedlafakt,iżpodczasuwodornieniawią-
zańwielokrotnychatomywodoruprzyłączanesąparami;jestonastosowanatakże
wwypadkuzwiązkówbogatszychodzwiązkówmacierzystych—wpełninienasy-
conych—onieparzystąliczbęatomówwodoru.Takjakpoprzednio,„dodatkowe”
atomywodoruoznaczonesąliterąHpoprzedzonąodpowiednimnumerematomu
wpierścieniu.Zwróćmyuwagęnaistotnyfakt:atomyzawszenumerujemytak,aby