Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
1.Wprowadzeniedochemiizwiązkówheterocyklicznych
pierwiastków,np.boru,krzemuczyfosforu.Chemicyzajmująsięzwiązkamihe-
terocyklicznymiodponaddwóchstuleci.Częstonadawalionitymsubstancjom
nazwyzwyczajowenadługoprzedpoznaniemichstruktury.Wieletakichnazwsto-
sujesięnadal;wzorywybranychzwiązkówheterocyklicz-
Niektórzyautorzyoznaczająpo-
łożeniepodstawnikówzapomo-
nychpięcio-isześcioczłonowychzawierającychjedenatom
greckichliterα,β,γitd.za-
tlenu,siarkilubazotupokazanewRamce1.1.Atomy
miastcyfr;napodobnejzasadzie
wpierścieniunumerujesięzazwyczajtak,abyheteroatom
wwypadkubenzenuużywasię
określeńorto-,meta-ipara-.
byłoznaczonynajniższąliczbą.
Ramka1.1.Niektóreczęstospotykanezwiązkiheterocykliczne
Pewienproblemdotyczącynazwzwyczajowychpowstajewtedy,gdywnienasy-
conympierścieniuznajdujesięatomohybrydyzacjisp3.Dobrymprzykłademmoże
byćpiranzwiązekheterocykliczny,któryformalniejestproduktemprzyłącze-
niajednegojonuwodorkowegodokationupiryliowego.Ponieważprzyłączenieto
możenastąpićalboprzyC-2,alboprzyC-4,możliwedwaizomerypiranu.Jak
jeodsiebieodróżnić?Możnajedenztychzwiązkównazywać2H-piranem,adru-
gi4H-piranem,wykorzystującnumeracjęatomówwpierścieniuiliteręH(pisaną
kursywą)wceluwskazaniapołożeniawodoru(patrzRamka1.2).Takisystemna-
zewnictwadajesięzastosowaćwwielupodobnychwypadkachijestdośćszeroko
używany;wdalszejczęściksiążkinatrafimynainnejegoprzykłady.
Wodniesieniudozwiązkówczęściowolubcałkowiciezredukowanychprzyję-
łosięteżstosowaćprzedrostkidi-,tetra-,heksahydro-(alenietri-,penta-czy
heptahydro-).Terminologiataodzwierciedlafakt,podczasuwodornieniawią-
zańwielokrotnychatomywodoruprzyłączaneparami;jestonastosowanatakże
wwypadkuzwiązkówbogatszychodzwiązkówmacierzystychwpełninienasy-
conychonieparzystąliczbęatomówwodoru.Takjakpoprzednio,„dodatkowe”
atomywodoruoznaczoneliterąHpoprzedzonąodpowiednimnumerematomu
wpierścieniu.Zwróćmyuwagęnaistotnyfakt:atomyzawszenumerujemytak,aby