Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Nazewnictwo
3
podstawnikowiodpowiadałajaknajniższaliczba.Naprzykładwpełnizredukowany
kationpiryliowynosinazwę3,4,5,6-tetrahydro-2H-piran(patrzRamka1.2).
Ramka1.2
Ponieważnazwyzwyczajowesątakrozpowszechnione,trudnojestjeodrzucić
narzeczlogicznegosystemunazewnictwa,niosącegozesobąinformacjenatemat
strukturyzwiązków.Niemniejjednakbyłobytopożądane,szczególniewwypadku
pierścienizawierającychconajmniejdwaheteroatomy.Jednymzmożliwychspo-
sobówjeststosowanieprzedrostkówwskazującychnarodzajheteroatomu[aza(N),
oksa(O),tia(S),bora(B),fosfa(P),sila(Si)itd.]istawianychprzednazwąod-
powiedniegozwiązkukarbocyklicznego.Wedługtejkonwencjipirydynastajesię
azabenzenem,apiperydyna—azacykloheksanem.
Tametodajestprzydatna,kiedymamydoczynieniazprostymizwiązkami
heterocyklicznymi,alewwypadkuzwiązkówbardziejzłożonychstajesięniezręczna.
AlternatywąjestsystemHantzscha–Widmana,wktórymstosowanesątesame
przedrostki,alerdzeńnazwyopisujenietylkowielkośćpierścienia,aleteżstopień
jegonienasyceniabądźnasycenia(uwaga:kiedyrdzeńzaczynasięnasamogłoskę,
ostatniąliteręawprzedrostkuopuszczasię).Wtabeli1.1podanesąrdzenienazw
odpowiadającepierścieniomod3do10atomów.
Tabela1.1
Rdzenienazwpierścieniheterocyklicznycho3–10atomachwedługHantzscha–Widmana
Wielkośćpierścienia
3
4
5
6
7
8
9
10
Pierścieńnienasycony
Pierścieńnasycony
-iren*
-et
-ol
-yn/-in/-inin***
-epin
-ocyn
-onin
-ecyn
-iran**
-etan**
-olan**
-an/-inan***
-epan
-okan
-onan
-ekan
*Jeżelijedynymheteroatomemjestatomazotu,możnastosowaćrdzeń-iryna(przyp.red.).
**Jeżeliheteroatomemjestatomazotu,topolecanejestużycierdzeni:-irydyna,-etydyna,-olidyna(przyp.red.).
***Zależnieodrodzajuheteroatomu.DokładniejszyopissystemuHantzscha–Widmanamożnaznaleźćw:Wia-
domościChemiczne1989,43,85–92(przyp.red.).
